Kalooy sab uy!

Ang tubig maisip nga kinabuhi sa mga tawo. Mas maayo pa nga walay koryente kay makasuga man kita og lampara diha sa atong panimalay, apan kon walay tubig, pait pa sa panyawan.

Kini maoy gitagamtam karon sa kaliboan ka lumulopyo dinhi sa Metro Cebu nga nangindahay nga unta ang Metro Cebu Water District makasuplay na kanila sa ilang gipangandoy nga tubig.

Dunay pipila niadtong nangadto sa public hearing kaniadtong Lunes nga misaysay kanako sa kapait sa ilang kahimtang kay tabla ra nga magbayad sila og P100 ngadto sa P150 ang matag cubic meter nga tubig.

Abi ninyo og ngano? Tungod kay wala man sila'y koneksyon sa tubig gikan sa MCWD, mapugos sila pagpalit sa tubig nga gibaligya nga gisulod na sa container. Limpyo kaha ni?

Ang usa ka container nga tubig gibaligya tag P2. Kon layo ang hatdanan, tag P3 na ang baligya sa matag container. Kay ang usa ka cubic meter nga tubig katumbas man sa 50 ka container, sa ato pa P100 o P150 ang ilang mabayran matag cubic meter nga tubig.

Pagka karon, ang record sa MCWD nagpakita nga 39 porsiyento lang sa mga lumulopyo dinhi sa dakbayan ug sa ubang dapit sa Metro Cebu ang naserbisyohan og tubig sa MCWD.

Tungod niini, kadtong uban - ang nahabiling 61 porsiyento kon 171,000 ka lumulopyo - nag-antos lang intawon pag-inom sa tubig nga gikan sa atabay ug sa poso, nga usahay dili nimo masiguro ang kalimpyo.

Kon masipyat ka, magkalibanga ang moinom.

* * *

Ang mga tagdumala og dagkong balay-patigayon, mipahibalo nga sila nagbayad og P43 ang matag cubic meter sa tubig. Natural, basin wala masabti sa kadaghanan, kon daghan kaayo ang imong konsumo sa tubig nga subra na sa 30 cubic meter sa usa ka buwan, momahal ang kantidad.

Gipasabot kini ni Terry Andaya, ang tigpamaba sa MCWD, nga ang tumong niini mao nga dasigon nila ang katawhan nga magdaginot sa tubig aron dili makabayad og mahal nga presyo.

Kaniadto, dihang ang akong gipuy-an wala pay linya sa MCWD, nagpalit tawon ko'g tubig nga tag P1 ang balde gikan sa among silingan. Ang akong mabayran, mohapit P500 ang buwan.

Kini maoy rason nga awhagon g'yod nato ang MCWD nga paspasan nila nga makakuha dayon sila og tubig gikan sa "surfaced water" sa Luyang river sa Carmen aron nga moabunda na ang atong suplay.

Gituyo nga "surfaced water" ang kuhaan og dugang suplay sa tubig kay kon paspasan nato pagkuha ang tubig gikan sa tinubdan, moabot ang panahon nga parat na nga tubig ang atong makuha.

Gipasalig sa Ayala Stateland Consortium nga kon mahinayon nga sila ang maka-supply og tubig sa MCWD gikan sa Carmen, tumanon nila ang lagda nga matag oras dunay laboratory sampling sa tubig nga pagahimoon.

Kini aron pagsiguro nga bisan og sapa ang gikuhaan sa tubig, apan pinaagi sa moderno nga kahimanan mapabalik nila ang kadalisay nga imnon sa tubig nga masuplay nila sa MCWD.

Bitaw, ang gitanyag nga P25.55 matag cubic meter nga tubig sa Ayala nga ibaligya ngadto sa MCWD, barato na kaayo kanang presyoha inig-abot sa tuig 2008 o kaha 2009, inighuman sa proyekto.

Dili na kini angay'ng kwestyonon pa. Apan kon mapakubsan, mas labing maayo.