Pag-import ng bugas

Gikan sa karaan nakong mga clippings, headline kini sa tuig 2003 pa. Yet, it seems nga kagahapon lang, o today’s headline. Kay lagi, nihit ang bugas, ug nagpadayon ang atong pag-import niini, ug ubang pagkaon.

Karon ra ba, tungod kay wala gayud ma-P20 ang kilo sa bugas, ang Constitution maoy ilang gipasanginlan, busa, kinahanglan i-rewrite, i-revise ang Batakang Balaud, sa walay pupananghid sa lungsod. Sila ray nagbuot.

Ania: “The government has so far, failed to come up with programs to prepare the local agricultural sector for the removal next year (sa ato pa, 2004) of the country’s farm tariffs, a recent United Nation study said.”

Wala na kita masayod kon na-addressed na ba kini karon, kining giingon nga trade liberalization sa agriculture sector. Unsa man kining trade liberalization?    

Ania: “The trade liberalization program consisted of tariff reforms carried out between 1981 and 1985, and the ongoing import liberalization program eliminating non-tariff import restrictions which. protect producers of import-substitutes.”

So, pagpaluag sa mga bayranan o bulohisan sa pang-uma, ug sa mga barriers sa importation. Epekto sa agricultural liberalization, among others: “it helps raising production efficiency in agriculture, allowing improvements in dietary diversity and increasing access to food. Increasing the employment opportunities and the economic development of the nation, and reduce in rates of interest and tariffs.

“Trade liberalization can lead to economic growth through increased trading opportunities, access to new markets, and improved competitiveness.” Nindot ug makaayo gayud sa nasud, labi na sa mga mag-uuma, ang nagtikad sa atong mga pagkaon gikan sa kaumahan. 

Niadtong panahona, unsa may gihimong mga lakang ang atong kagamhanan mahitundod niini?

It seems nga wala. Reaction sa United Nations Development Program (UNDP):

“The government, in trying to appease groups opposing and supporting trade liberalization, failed to decide on what specific programs to implement and what particular directions to follow to help the agriculture sector survive in an increasingly liberal world environment.”

Sa ato nang giingon, wala kita masayod kon mao ba gihapon kini karon ang atong concern as far as trade liberalization sa agriculture sector.

Ang UNDP, miaghat sa atong gobiyerno pagsagop sa trade liberalization, ug pag-focus o pagtutok unsaon pagpalig-on sa agriculture sectror sa nasud, ug pag-atubang head on, sa mga hagit sa liberalization, nga mao na kin I karon ang uso, fad (sa fashion pa), trend sa kalibutan.

Paniid usab sa UNDP, nga gawas a kahuyang sa atong position bahin sa trade liberalization, ineffective usab ang atong gobiyerno sa Comprehensive Agrarian Reform Program, nga gumikan niini, and mga landed class, and nanag-iya sa dagkung kayutaan, nagpadayon pag-dominar over the political system system sa nasud, kay matud pa: “Politics has also hindered the growth of the agriculture sector.“ `             

Bitaw no? Maldito gyud ning politika, da, maoy naka-hinder sa growth sa atong nasud. Tan-awa karon, napasadan ang pangalagad lungsodnon, ug maoy nagpatigbabaw ang panagbingkil sa atong mga political leaders.

Ambut nganong dili man sila magkasabot no, nga managsama man ang ilang mga tumong ug tinguha – to serve.

Hinuon, lainlain man ang personal nilang mga katuyoan. Greed, fame, money & power.