Damgo sa Uropa

Hangtud karon di’ pa mahibaw-an pila ka mga Pinoy nga pilgrim ang nagpabilin sa Uropa human sa canonization ni San Pedro Calungsod sa Vatican sa Roma.  Usa lang ang tataw sukad pa sa plano nilang magtago ug di’ na mouli sa Pilipinas--- buot nilang makaangkon og maayong kinabuhi sa dapit nga gitawag og Europe kon Uropa.  Apan ang maong tinguha posibleng di’ mahatagan og katumanan.  Dili sa labing daling panahon tungod kay ang lugar nga ilang gitaguan—padayong nagtago sa dakong krisis sa ekonomiya.  Ang damgo nga gihambin ni Juan dela Cruz nga buot nga mahatagan og katumanan sa maong dapit, posibleng mosangpot lang sa malungtaron nga urom.

Adunay daghang nasud nga sakop ang European Union nga naglakip sa Greece, Ireland, Italy, Portugal, Spain, Slovenia, Slovakia, Netherlands, Austria, Belgium, Bulgaria, Cyprus, Czech Republic, Denmark, Estonia, Finland, France, Germany, Hungary, Ireland, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Poland, Portugal, Romania, Sweden ug United Kingdom.   Apan ang unang walo ka nasud ang nag-antos karon sa gitawag nga European crisis ug sa maong mga nasud sagad nga makit-an ang dakong populasyon sa mga Pinoy labi na sa Italya—ang sentro sa pagtuong katolisismo sa kalibutan.  Maisip nga ang lugar nga ilang gidangpan karon--- usa diay ka dapit nga huyang ‘sab og ekonomiya sama sa nasud nga ilang gigikanan.

Apan ang labing mahinungdanon alang sa mga Pinoy nga wa’ na mobalik human sa canonization mao ang gilaumang paglaom.   Sa Italya pananglit, nagbansiog ang balita nga adunay amnestiya nga ihatag ang gobyerno alang sa libuan ka mga tawo nga nisu’d sa ilang dapit nga wa’y tukmang mga papeles o dokumento.  Buot ipasabot, dawaton ug himuong legal ang pagpuyo sa mao nga mga tawo gikan sa daghang nasud sa kalibutan ubos sa usa ka kondisyon--- kinahanglan sila nga mobayad og amnesty fee.  Giingong moabot sa 1,500 Euro ang bayranan sa matag usa aron mamahimong legal ang pagpuyo.  Kung ingon ini ka dako ang bayranan sa libuan ka mga tawo, siguradong adunay igong salapi ang gobyerno nga magamit sa subling pagtuyok sa ilang ekonomiya.

Ang maong posibilidad ang gipaabot karon sa daghang mga Pinoy nga nitago sa Italya bisan kun  wa’y permanenteng trabaho.  Giisip sa mga ekonomista nga usa ka malungtaron nga krisis ang gipas-an karon sa mga nasud sa Uropa.  Gani giisip nga imposible alang sa uban nga makabangon pa gikan sa kalisud ang maong nasud tungod sa kadako sa ilang utang sa ubang nasud.  Ug ang labing maayo ug epektibong paagi pagsulbad sa kalisud mao ang tabang sa gitawag nga ‘third party’.  Ang mga nag-tago-ng-tago nga mga langyaw kon illegal alien ang posibleng ‘third party’ nga maoy maghatag sulbad sa dugay nang problema sa Uropa.

Sukad 2009 hangtud karon, giisip nga dakong imposible ang kasulbaran sa krisis sa ekonomiya sa Uropa.  Sa Greece pananglit, nga usa sa mga adunahang nasud kaniadto, karon nagluyang sa grabeng utang.  Ang kuwang nga salapi nga i-sweldo sa mga empleyado sa gobyerno ug ang dakong panginahanglan sa pension, ang nakaingon sa kalisud sa lugar nga karon maoy rason nganong daghang demonstrasyon ug kagubot nga natala sa maong nasud.  Bisan ang mga bangko karon sa Uropa, nagyaka sa dagkong utang  gikan sa gawas sa ilang nasud.  Ang krisis nga gisagubang sa Uropa nakahatag ‘sab og bag-ong nawong sa politika sa mga apektadong nasud.

Ang usa ka Juan dela Cruz nga nanimpad sa maong dapit, siguradong makasinati og daghang mga pagsuway.  Daghan ang nag-ingon nga basin makasugakod ra ang mga apektadong nasud sa krisis.  Apan ang pangutana, kanus-a man?  Ug samtang nagpaabot sa maong solusyon, asa man modangop ang mga Pinoy nga ang mga kababayan nga tua didto, utro ‘sab nga nag-antos sa kalisud.  Daghan sa mga pilgrim ang nanguli ug ni-ingon nga mas maayo pa ang kinabuhi sa Pilipinas tungod kay bisan lisud, adunay kadangpan ug sigurado kang di’ talikdan sa uban.

Email: [email protected] or [email protected]