Nakat-on na ba 'ta?

Kapin tulo ka semana nalang, panahon na nga modesisyon ang katawhan kinsa ang mosunod nga mga lider sa nasud. Apan karong panahon pa sa pagpangampanya, ana-a sa mga kandidato ang labing dagkong tahas sa pagpahumot sa ilang kaugalingon ug pagplantsa sa ilang dungog ug pagkatawo aron iboto sa publiko sa adlaw mismo sa piniliay. Samtang nagkaduol ang adlaw sa paghukom kinsa sa mga nag-ambisyon ang angayan nga iboto, nag-anam ‘sab pagpanggawas ang mga baho ug pagdautay sa mga kandidato ug sa mga partido. Luyo sa paspas nga pagdagan sa panahon, kung diin may bag-ong nawong na ang halos tanang butang sa tabang sa teknolohiya, ang politika sa nasud, nagpabiling hiwi ug kwestyonable.

Sa labing uwahing nigawas nga pagtuon, kapin 80 porsiyento sa mga botante, nikuha sa impormasyon kabahin sa mga kandidato gikan sa media. Labing taas nga puntos nikuha sa telebisyon. Hinungdan nga dako ang nahimong papel sa media sa paghatag sa mga botante og igong kasayuran kabahin sa kandidato ug sa ilang mga plataporma. Apan di’ lang dinhi kutob ang gihimo sa media. Nahimo pa ning giya sa mga tawo unsaon sa pagpataas sa kalidad sa politika sa nasud pinaagi sa pagbukas sa huna-huna sa katawhan kabahin sa pagpanginlabot, pagpakabana ug pagbarug sa prinsipyo.

Kung basehan ang panlantaw karon sa mga botante, mas hamtong na ni itandi sa mga nangagi nga piniliay. Usa sa mga timailhan mao ang pagbarug sa prinsipyo sa mga ordinaryo ug yano nga mga tawo nga kaniadto wa’y laing gihimo gawas sa pagbaligya sa ilang boto. Karon, susamang mga tawo ang aktibo nga nitimbang sa mga katakos sa kandidato ug nitan-aw sa kapasidad sa mga politiko. Kung kaniadto, wa’ hatagi og panahon sa mga tawo ang pagpaminaw sa mga debate, pagpakabana pinaagi sa pagsumbong sa media sa mga kahiwian nga gihimo sa mga kandidato o partido, karon ang mga botante na ang unang mosumbong ug moreklamo sa mga hiwing gihimo sa mga kandidato.

Ang Boto Mo, Ipatrol Mo sa ABS-CBN makadawat og gatusan ka sumbong sa matag adlaw gikan sa mga patrollers. Reklamo sa kahiwian sa pagpangampanya sama sa pagpanghatag og mga souvenir, pagpanghatag og flyers sa mga simbahan o bisan ang pagpangampanya atol sa graduation ug closing ceremonies sa mga tunghaan. Kining tanan, nahimong dakong isyu sa mga botante nga nakat-on na pagpakabana ug nagmata na sa kamatuoran. Ang dakong hagit karon, kun susamang kaikag pa ang ilang ipakita kun magsugod na pagpanlupad ang salapi ug suborno sa mga botante.

Karon ang tukmang panahon aron masukod unsa ka hamtong ang mga botante sa nasud sa pagpili sa tukmang mga lider nga haum sa pwesto. Salamat sa saad sa mga politiko nga wa’ matuman o sa mga kahiwian nga ilang nahimo o sa mga pagpangawkaw ng ilang gipatigbabaw, ug karon nahigmata ang katawhan unsa ka dako sa ilang papel sa pagpili sa mga mosunod na’g lider. Apan hangtud nga matuman ang kabag-ohan, di’ pa angayan nga molunga ang katawhan sa pagbarug alang sa nasud. Di’ lang kutob sa piniliay ang kaikag sa pagbag-o ug kaandam sa pagtabang sa nasud apan hangtud sa hangtud bisan pa kung nakat-on na og bag-ong nawong ang politika sa nasud.

Samtang nag-atubang ang mga kandidato sa labing dakong hagit sa pagbaligya sa ilang panga’n ug sa ilang mga gipasigarbong plataporma, nag-atubang ang mga botante sa labing dakong hagit sa pagbarug sa ilang nabag-ong panlantaw ug prinsipyo sa dagan sa politika sa nasud. Apan luyo sa kabag-ohan nga hinay-hinay nang niturok sa kasing-kasing sa mayoriya sa mga botante, wala say hunong ang mga politiko ug ilang mga campaign strategist sa pagtintal sa mga tawo aron nga magpabilin sa bulok ug hiwi nga matang sa politika sa nasud nga maoy nakaingon nganong kabus ug nangiwit lang gihapon ‘ta hangtud karon.

* * *

Email: [email protected] or [email protected]