Death penalty

Taliwala niining sunodsunod nga mga linuog nga pagpatay ug ubang mga dagkong krimen sama sa mga pagpanulis sa bangko dili lamang dinhi sa Sugbu kondili sa ubang mga lugar sa Pilipinas, mitumaw ang mga panawagan karon pagpabalik sa silot nga kamatayon. 

Ang maong mga panawagan naggikan mismo niadtong mga grupo batok sa mga nagkadaiyang krimen. Hinuon atong nasabtan ang ilang dakong tinguha pagpabalik sa death penalty tungod kay kasagaran, kondili tanan, nga mga sakop niining maong mga organisasyon mga biktima man sa nagkalainlaing krimen.

Dinhi sa Sugbu, daghan sa mga kaso sa mga linuog nga pagpatay ang natala sa kapolisan sukad lamang sa Enero ning tuiga. Ang naulahing mga dagkong krimen mao ang pagpatay sa abogadong si Richard Sison ug sa ahente sa Philippine Drug Enforcement Agency nga si Priscillano Gingoyon.

Kahinumdoman nga si Sison gipusil patay sa mga wala hiilhing tulo ka mamumuno sulod sa iyang sakyanan didto sa barangay Tinago sa siyudad sa Sugbu kaniadtong Mayo 21. Matud pa sa mga imbestigador, posible nga ang kamatayon ni Sison naggumikan sa iyang trabaho isip usa ka criminal lawyer.

Hinuon daghan pang mga anggulo ang gisuhid karon sa kapolisan sa iyang kamatayon. Si Sison nangabogar usab sa mga kaso ni Mayor Arturo Radaza sa dakbayan sa Lapu-Lapu, ilabina niadtong mga kaso sa corruption nga gipasaka batok sa maong mayor.         

Si Gingoyon gipatay kaniadtong Mayo 23 didto sa barangay Basak sa dakbayan sa Lapu-Lapu sa duha ka mamumuno nga nagsakay og motorsiklo. Usa sa  mga anggulo nga gitutokan karon sa kapolisan nga hinungdan sa iyang pagpatay mao ang negosyo sa ilegal nga druga.    

Kining duha ka mga pagpatay naghatag og kalisang sa mga Sugboanon sa rason nga nagdala kini og dakong lama sa ilang siguridad. Usa pa, dako usab kini og epekto sa imahe sa Sugbu isip labing progresibong lugar ug sentro sa komersiyo sa Kabisay-an ug Mindanao.   

Pipila na ka bulan ang nakalabay, gipatay sa mga tulisan ang usa ka graduating Nursing student sa dihang nagdumili kini sa paghatag sa iyang cell phone usa ka gabii niana didto sa barangay Capitol Site.

Sa wala pa kadto nahitabo, daghan ang panghitabo ilabina sa mga pagpanulis sulod sa depasaherong sakyanan ug mga establisamento diin yano lamang nga pusilon o dunggabon sa mga tulisan ang ilang mga biktima. Kini ilabina kun mosukol gayod ang mga biktima.

Didto sa kaulohan, nahitabo ang giingong labing ngilngig nga pagpanulis sa bangko sa kasaysayan sa Pilipinas. Kini sa dihang napulo ka empleyado sa bangko ug usa ka kliyente niini ang yano lamang gipamusil sa mga tulisan didto sa Laguna dili pa lamang dugay.     

Pulos patay ang napulo ka biktima kinsa pulos adunay samad pinusilan sa ilang ulo. Tuyo siguro sa mga tulisan nga dili sila buhion gumikan kay ila gayud nga giulo ang mga biktima sa pagpusil.

Karon,  hustisya ang gisinggit sa mga pamilya niining mga biktima niining hilabihan ka linuog nga pagpatay kanila. Ug angay lamang nga makasimpatiya kita sa ilang mga pamilya tungod sa ka ngilngig nga sirkumstansiya nga naglikos sa ilang kamatayon.

Taliwala niining grabe nga mga krimen, uyon ako sa mga panawagan sa pipila ka sektor pagpabalik sa kagamhanan sa silot nga kamatayon niadtong nalambigit sa mga heinous crime. Angay lamang nato nga hunahunaon nga ang pagbahis niining mga kriminal naggumikan usab sa kahuyang sa sistema sa hustisya sa nasud.

Daghan sa mga mialkontra sa death penalty mipadayag nga dili gayud kini babag sa mga binuhatang kriminal tungod kay wala gihapon mikubos ang kriminalidad bisan pa man sa pag-implementar niini kaniadto.

Apan ang problema ngano nga wala kaayo moepekto ang death penalty mao ang walay klarong implementasyon niini. Kini tungod sa kakulang sa kagamhanan sa kakugi pagpahamtang niini ngadto sa mga konbiktado.

Kay kun kugihan pa sila sa  pagpahamtang niadtong maong balaud, dili kaha mobahar ang ikog niadtong mga kriminal ug magpanuko na sila sa ilang yawan-ong binuhatan?      

* * *

Ipadala inyong reaksiyon sa [email protected]