Nasudnong integridad batok nasudnong interest

Kaniadtong Lunes gikonbikto ni judge Benjamin Poson si Lance Corporal Daniel Smith, usa sa upat ka mga akusado sa paglugos sa pilipinang gitago sa pangalang Nicole. Gumikan sa pagkakonbikto ni Smith nagkaguliyang sa makadiyot ang sala ni judge Poson human magdumili ang mga representante sa embahada sa Amerika sa pag-surrender ni Smith ngadto sa mga police sa Makati human mimando ang huwes sa pagpabalhog ni Smith ngadto sa Makati City Jail. Tungod sa pagmakuli sa mga representante sa embahada sa Amerika sa pag-surrender ni Smith ngadto sa mga police sa Makati nabanhaw na usab ang lalis sa kontrobersiyal nga kasabutan tali sa Amerika ug Pilipinas nga gitawag og Visiting Forces Agreement. Ubos niining maong kasabutan nakalatid nga ang Amerika mao ang adunay kustodiya sa ilang mga sundawo kon ugaling makahimo kini og salaud dinhi sa atong nasud samtang sila nagbansay-bansay, nagpahuway o naglingaw-lingaw hangtod mahuman ang pagbista sa ilang kaso.

Kining maong provision sa nahisgutang kasabutan gisaway sa pipila kaniadto tungod kay matud pa alkanse kaayo ang Pilipinas. Apan bisan pa man niini giaprobahan sa senado ang maong kasabutan hinungdan nga kini gipatuman.

Sigun sa nakalatid sa Section 7, Article II sa atong 1987 nga batakang balaod, sa pagpanday og mga panggawas sa nasud nga palisiya kon foreign policy, maoy sundon niini ang nasudnong integridad, nasudnong interest, pagkagawasnon ug ang kaugalingon natong determinasyon isip usa ka nasud. Apan niining maong mga basihan kanunay nga nagkasumpaki ang nasudnong integridad ug ang nasudnong interest. Ug tungod sa atong suliran sa panarbaho ug kalisod, ang nasudnong integridad na-compromise sa nasudnong interest. Kadaghan nang higayon nga diin kita nagpangagot sa atong mga ngipon tungod kay ang atong mga kaigsoonan nga nanimuyo ug nanarbaho ngadto sa laing kanasuran giabusohan ug wala respetohi ang ilang pagkatawo. Kadaghan nang higayon nga diin ato na lamang giluom sa hilom ang atong mga kayugot ngadto sa ubang kanasuran tungod kay ilang gilugos, gipatay, gipanghagbong sa building ug wa panghatagi sa ilang mga suhulan ang atong mga kapuso nga nanarbaho sa maong kanasuran, kana tungod kay nahadlok kita nga maguba ang atong maayong relasyon tali kanila kinsa nakatabang sa atong nasud sa pagpatrabaho sa atong mga kaigsoonan nga wa mahatagi og trabaho sa atong gobyerno dinhi sa ato, nahadlok kita nga ang atong mga kaigsoonan nga nanarbaho ug nanimuyo sa maong kanasuran papaulion dinhi sa ato. Subo kaayong palandungon nga ang integridad sa Pilipinas nayatakan sa ubang kanasuran gumikan sa pagtugot sa atong gobyerno nga kita mayatakan aron lamang magpabilin ang maayo natong relasyon ngadto sa kanasuran nga miyatak nato.

Sa kaso ni Lance Corporal Daniel Smith, kun ugaling ang kustodiya adto man gayod sa Amerika bisan pa man unya kun final na ang hukom sa atong hukmanan, aduna kaha kitay kaseguroan nga ang hukom sa atong hukmanan ipatuman sa Amerika? Nga wala man kitay jurisdiction sa ilang gobyerno ug hukmanan? Kini ang angayan nga hinuktukan sa atong mga opisyales nga adunay gahom sa pag-apil og mga kasabutan.