Nancy Navalta 'di ka nag-iisa

CEBU, Philippines - Kaniadtong Abril 1994, ang dakbayan sa Sugbo maoy nahimong host sa Palarong Pambansa diin gatosan ka mga banggiitang atleta sa tibuok nasud nagpunsisok ug nagtigi sa ilang abilidad diha sa Cebu City Sports Complex nga bag-o sab gisubhan niadtong tungora.

Ang makasaysayanong kalihokan sa sports nahimong posible tungod sa paningkamot ni kanhi Cebu City councilor ug atong higala nga si Augustus “Joy” Young.

Sa maong Palarong Pambansa, mitumaw ang ngalan ni Nancy Navalta, ang usa ka runner gikan sa La Union nga nahimo dayong kontrobersiyal tungod sa iyang pamayhon ug panagway nga kadudahan nga usa ka lalaki.

Unta, inay daygon si Navalta nga nahimong kampiyon sa athletics, mga pagbiay-biay ug bugalbugal ang iyang nadawat dili lang gikan sa iyang mga kaatbang ug hasta pa sa mga sakop sa media nga nagkober sa maong event.

Sa mga pamantalaan gikan sa Manila, akong nabasahan ang artikulo nga nagkanayon “She looks likes a man, she talks like a man and she acts like a man. She must be a man.” Pila may estorya, hastang uwawa ni Navalta ug hinayhinay nga misawop ang iyang bitoon sa natad sa athletics.

Ambot kinsa’y atong basolon niini. Ang ato bang taras nga gitawag og “crab mentality” nga mokisikisi dayon kung hipuhalan o ang iya bang mga ginikanan nga gipakatawo siya nga mao kadto’y iyang hitsura.

Nakahinumdom ako ni Navalta dihang nagbansiwag sab sa internet ang pangalan nga Caster Semenya, usa ka South African runner nga maoy bag-ong kampiyon sa 800-meter nga lumba didto sa Berlin, Germany sa iyang opisyal nga oras—1:55.45 o usa ka oras, 55 minutos ug 45 segundos..

Si Semenya gideklarar dayon nga usa ka “golden girl” didto sa iyang nasud apan wala palabya sa ubang mga nasud ang pangutana kalabot sa tiunod niyang pagkatawo. Sa laktud pagkasulti, nagduda sila kung babaye ba si Semenya o lakaki.

Hugot nga gi-angkon sa pamilya ni Semenya nga babaye gyud siya. Dili sayop ni Semenya kung gipakatawo siyang murag lakaki ang panagway kay walay makabuot niana kung dili gimbut-an kana sa Kahitas-an.

Gani nanglipaghong man sa kauwaw ang mga kontra ni Semenya dihang gihubo niya ang iyang purol aron ipakita ang iyang pagkatawo sulod sa usa ka pansayan sa mga babaye.

Ang atong leksiyon nga atong makuha niining kasinatian nila ni Navalta ug Semenya nga dili nato hukman dayon ang tawo sa iyang dagway o bulok sa iyang panit. Di man sa pagpanaway, dili man sab tingali katingad-an nga daghang dili maayog hitsura nga mga Afrikano kay gani sa America nga pulos sila puti aduna man gani batig nawong.

Hinaut unta nga napasylo na nilang Navalta ug Semenya ang mga nagbugalbugal kanila. Mao gyud kana ang dangtan usahay ilabi na og mosikat na ang usa ka tawo. Alang kang Navalta ug Semenya, pilde ang maglagot ug sa lumba sa dagan sa women’s division, may the best woman, not the man wins.

SG Miscellaneous. Congratulations to the newly-inducted officers of the Cebu Printers Association, president Rodney Lerias, VP Titing Tumulka, secretary Jane C. Alcantara, treasurer Jackie Cuyos, auditor Anne Ordeneza and PRO Medardo Flores. The induction ceremony was held at the Grand Convention Center. Barangay Mambaling celebrated its annual fiesta yesterday, August 30 in honor of patron saint Sr. San Roque under parish priest Constantino Navales, Jr.Welcome back to Cebu Brenda Agas, daughter of former UC high school coach Mariano “Dodong” Agas and aunt of UC coaching staff Lawrence Agas. She arrived in Cebu from Los Angeles, California last August 18. - BANAT NEWS