Mahal ug di kasaligan

Tungod sa paningkamot nga maminusan ang epekto sa global warming nga dakong hinungdan sa pag-usab-usab sa klima sa kalibutan sa pagkakaron, daghan sa mga gobyerno sa kalibutan lakip dinhi sa ato sa Pilipinas ang mihatag og gibug-aton sa paggamit og renewable energy.

Nakit-an sa mga lider sa kalibutan nga ang paggamit sa naandan nga tinubdan sa enerhiya, sama sa mga diesel ug coal plants nakatampo ni sa global warming.

Dinhi sa Pilipinas bag-o lang napasar ang Renewable Energy Act nga naghatag og prioridad sa paggamit sa maong matang sa enerhiya. Pinaagi sa maong balaud gihatagan niini og daghang incentives ang mga independent power producers nga mogamit sa renewal energy aron pag-produce og kuryente.

Way lalis maayo ang tumong sa balaud tungod kay ang paggamit sa renewable energy makatabang sa kalibutanong lakang pagsalbar sa atong kalikupan aron kapugngan ang mas grabeng epekto sa global warming.

Kinsa ba kahay dili gusto nga ang libre nga init sa adlaw maoy atong himoon nga tinubdan sa kuryente pinaagi sa pagtukod og solar plant. Kinsa bay mosupak kun ang kusog nga hinuyohoy sa hangin nga gasa gikan sa Kahitas-an mahimo natong tinubdan sa kuryente pinaagi sa pagbutang og wind farm.

Segurado sab ko nga daghan gyud ang malipay kun ang basura nga atong gilabay mapahimuslan nato nga tinubdan sa kuryente pinaagi sa pagsagap sa methane gas niini aron mamahimong sugnod sa usa ka biomass power plant.

Mahimo sab nato nga pahimuslan ang nagbusagak nga tubig sa mga waterfalls aron himoong hydro electric power plant o ba kaha ang kusog nga sulog sa dagat. Kini maoy mga posibleng mamahimo nato nga tinubdan sa renewable energy.

Apan ang dakong pangutana unsa ka feasible ang pagtukod og solar power plant, hydro power plant, wind power plant ug biomass power plant dinhi sa Sugbo? Kun feasible man, unsa ka dependable ug ka affordable ang kuryente niini?

Samtang uyon ko sa paggamit sa renewable energy isip atong tinubdan sa kuryente, apan angayan sab tingali nato nga huna-hunaon makadaghan kun di ba mosamot ka mahal unya ang atong kuryente?

Kun karon nagbagulbol ang kadaghanan sa mga konsumidor sa labing minus tag P13 matag kilowatthour nga baligya sa Visayan Electric Company, segurado ko nga di lang bagulbol maoy himuon natong mga konsumidor kun renewable energy maoy atong mamahimong tinubdan.

Kini tungod kay labihan gyud ka mahal sa kuryente gamit ang maong tinubdan. Kuhaan lang nato og basi ang unang solar power plant sa Southeast Asia, ang Pangan-an Solar Power Plant diha sa isla sa Pangan-an sa dakbayan sa Lapu-Lapu.

Ang proyekto nga nahuman niadtong tuig 1998 mao ni’y tinubdan sa kuryente sa mga panimalay sa isla. Apan alang sa kasayuran sa kadaghanan ang mga solar panel nga gibutang sa 1,500 metro kwadrado nga luna makahatag lang og 25 kilowatts nga supply sa kuryente.

Sa kadako sa luna, apan ingon ra niini ka gamay ang kuryente nga iyang mahatag. Gawas nga gamay labihan pa gyud ka mahal sa ilang kuryente. Motuo mo og sa dili P50 matag kilowatthour ang ilang baligya.

Matud sa mga molupyo didto sa isla nga sa duha ka bombilya nga ilang gigamit gikan lang sa alas 6:00 sa gabii hangtud sa alas 10:00 sa gabii nagbayad sila og P300 ang buwan.

Ang wind power sama sa gigamit didto sa Ilocos Norte di sab kasaligan. Ang manager mismo sa North Wind Power Corporation didto sa Bangui, Ilocos Norte miangkon nga sa 33 megawatts nga capacity sa ilang 20 ka mga wind turbines maayo lang og naay 3 to 5 megawatts nga mahatag sa usa ka adlaw.

Gawas nga dili dependable labihan pa ka mahal niini. Kun mag-hydro sab, asa man ta mangita dinhi sa Sugbo og tinubdan?

* * *

[email protected]