Nahugno nga paghinamhinam

Sa akong pagsulat niini kaniadtong Biyernes sa gabii, nakahukom ang national organizing committee nga iuswag ang 12th Association of Southeast Asian Nations Summit dinhi tungod sa bagyong "Seniang" nga gitagnang mohapak sa Sugbo karong panahona.

Gumikan sa maong dautang panahon, ilang nadesisyonan nga adto na lamang sa sayong bahin sa Enero ipahigayon ang ASEAN Summit. Hinuon ang ministerial meeting sa ASEAN magpadayon sama sa gikatakda.

Hinuon tak-om ang baba sa mga kadagkoan sa national organizing committee sa mga pangutana sa media nga gi-postpone ang ASEAN Summit gumikan sa hulga sa terorismo. Matud nila, ang bagyo lang gayud ang hinungdan sa ilang desisyon pag-uswag sa maong dako nga internasyonal nga katiguman.

Apan sa nakalabay'ng pipila ka adlaw, mitumaw ang dakong taho kalabot sa mga terorista nga buot mosabwag og kagubot atol sa ASEAN Summit. Gani ang mga nasud sa Estados Unidos, Britanya ug Australia mipagawas og managlahing advisory kalabot sa hulga sa terorismo atol sa maong katiguman.

Hinuon makapahugno alang sa mga Sugboanon ang pag-uswag sa ASEAN Summit. Naghinamhinam na unta sila pagsud-ong sa kalampusan sa maong katiguman.

Hinuon bisan pa niining maong problema, ang ASEAN Summit maoy labing dakong katiguman nga ipahigayon sa atong lugar ug ang pagkamakasaysayanon niini, dili gayud mapapas sa panumdoman sa mga Sugboanon.

Bulahan ang Sugbo tungod kay dinhi ipahigayon ang ASEAN Summit. Kini gumikan kay ania nagtan-aw ang mga mata sa kalibotan alang sa panagtigum sa pipila sa labing impluwensiyadong lideres sa kalibotan.

Kini nga kalihokan dako kaayo og ikatabang sa Sugbo. Usa sa dakong makaginansiya niini mao ang lokal nga industriya sa turismo.

Human sa ASEAN Summit, daghan ang nagtuo nga modugok unya ang liboan ka mga langyaw'ng turista sa Sugbo tungod sa dakong exposure nga nasinati ning industriya sa turismo mugna sa maong internasyonal nga katiguman. Ug ang atong lugar usa unya sa mga sentro sa turismo sa nasud.

Sa pagkakaron, mokabat na sa 100 porsiyento ang occupancy rate sa mga dagkong hotel sa Sugbo gumikan sa pag-abot sa mga delegado sa ASEAN Summit ug mga sakop sa media kinsa mo-cover sa maong katiguman. Kini nagpasabot lamang sa pagsidlak sa industriya sa lokal nga turismo niining panahona.

Kun malampuson lamang ang pagpahigayon ning ASEAN Summit dinhi, dili na kita matingala kun aduna'y daghan pang dagkong internasyonal nga katiguman ang ipahigayon unya sa Sugbo. Ug sa akong tan-aw, kaya kaayo sa mga Sugboanon ang pag-host ug labaw pa sa ASEAN Summit nga katiguman.

Gani ako nang napanglantawan nga sa sunod nga pag-host sa Pilipinas sa Asia-Pacific Economic Cooperation, ang Sugbo mao'y labing unang pilion niini isip venue sa maong higante'ng katiguman. Ug dili kana layo nga posibilidad tungod kay napamatud-an na sa Sugbo nga kaya niini ang pagdumala og dinagkong katiguman sama sa ASEAN Summit.

Nahinumdom ko pipila na ka bulan ang nakalabay sa iyang pagbisita didto sa China, si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo ang mitanyag sa Sugbo isip venue sa panagsabotsabot alang sa kalinaw sa Korean Peninsula.

Kining maong negosasyon - nga maglangkob sa Estados Unidos, Japan, South Korea, North Korea, China ug Russia - gitumong paghiyos sa grabe'ng tensiyon nga miulbo karon didto sa Korean Peninsula human mipahigayon og test-fire ang North Korea sa armas nukleyar niini.

Nakita siguro ni Arroyo nga haum ang Sugbo pagdumala sa maong negosasyon tungod sa pagkamalamboon niini. Ug usa kini ka maayong kalamboan alang sa Sugbo kay maghatag unya kini og dakong dungog, ilabina kun aduna'y positibong resulta ang maong negosasyon.

* * *

(Ipadala inyong komentaryo sa [email protected])