Hustisya sa tunghaan

Wala nay plano nga mobalik sa pagtungha sa Liburon Elementary School sa lungsod sa San Fernando ang 'grade two pupil' nga si 'JR'. Kahadlok ug kabalaka nga basin mausban pa siya og bunal sa iyang magtutudlo ang nagpugong kaniya nga motunga sa maong tunghaan.

Dili na bag-o ang kaso ni JR sa mga tunghaan sa bisan asang parte sa nasud. Ang usa ka bata nga sama ni JR nagtuo nga luwas sila sulod sa tunghaan ug sa eskwelahan magsugod ang pagkab-ot nila sa ilang damgo ug pangandoy sa kinabuhi. Kung tuhoan si JR sa iyang akusasyon batok sa iyang magtutudlo, giingong gibunalan ang iyang kamot ug 'flowervase' sa wala niya mahibaw-ing hinungdan gawas lang nga nibarog siya aron talhan ang lapis sa iyang 'classmate'.

Kusganong gihimakak sa magtutudlo ang akusasyon batok niya ug nagtuong gipasobrahan lang ang isyu og wala na siya mahibawo og kinsay nagdugang ug nag-uban sa istorya. Apan nagdumili paghatag og dugang impormasyon ug detalye ang maistra aron makuha ang iyang bersyon sa istorya.

Matag karon ug unya may mga kasong motumaw sa tunghaan ug dili na nato ikatinga ang paghimakak ug pagpinasahay sa akusasyon. Matud sa Department of Education sa probinsiya sa Sugbo, posibleng nagamit lang ang isyu sa mga politika sa lugar. Apan tinuod man o dili ang kontrobersiya sa Liburon, usa ka lanog nga mensahe ang hatod ini sa publiko. Wala si bisan kinsa ang may katungod nga modagmal sa usa ka tawo. Bisan ang magtutudlo, dili pwedeng mopadapat sa iyang kusog diha sa bata. Bisan ang mga ginikanan walay katungod nga mopasakit sa iyang anak. Sama ra nga walay si bisan kinsa ang may katungod nga mokastigo o mopatay ni bisan kinsa.

Kung akong tuohan ang bata, walay katungod ang magtutudlo nga mogamit sa iyang kamot aron sa pagdisiplina sa bata. Bisan ang pagsiga sa mata sa magtutudlo aron paghadlok sa iyang estudyante dako na kaayo ni og epekto sa bata. Matag karon ug unya aduna ko'y mga nabati-ang reklamo batok sa usa ug daghang magtutudlo nga ni-abuso sa ilang katungod. Sila ang mga maistra nga naghatag og dautang imahe ug naghugaw-hugaw sa dungog sa tibuok institusyon sa edukasyon.

Imbis pag-atubang sa akusasyon ug pagpadangat sa iyang habig sa isyu, kasuko ug ka-istrikta ang nipatigbabaw sa magtutudlong gi-akusahan sa bata. Nagpasabot lang nga sa mga okasyon kung diin napiit na ang iyang dungog, mipatigbabaw gihapon ang iyang tinud-anay nga kolor ug batasan.

* * *

Matud sa Department of Education sa probinsiya, naputos sab sila sa reklamo batok sa mga magtutudlo nga nangolekta og bisan unsang amotan alang sa pagsira sa klase o 'closing programs'. Daan nang gipahibawo sa DepEd nga gidili na ang pagpangolekta og bisan unsang kontribusyon gawas nalang kung kinahanglanon kaayo ug gi-uyonan sa kadagku-an sa Parents, Teachers, and Community Association.

Apan may pipila ka magtutudlo nga mopagawas sa ilang pagka-negosyante labi na sa abangan sa toga, pag-imprinta og programa ug paghimo sa mga ribbons. Bisag wala silay puhonan, buot nilang maka-kuwarta ug makadawat ug porsiyento gikan sa mga 'suppliers'. Ingon naba ini ka lisud ang panahon ug ang mga estudyante buot nga pangwartahan sa pipila ka mga magtutudlo?

Alang sa inyong mga reaksyon ug komento, pwede ninyo kining ipadangat sa [email protected] ug [email protected].