Mga pildero

Ang tuig 2005 nakasaksi sa pagtumaw sa bag-ong mga teknolohiya nga nakahimong higante sa bag-ong mga kompaniya. Pero samtang nasentro ang kalibotanong atensiyon sa mga mananaog sa panagbangga sa karaan ug kabag-ohan, tuguting akong ilista dinhi ang duha ka labing dagkong mga pildero:

Pagers: Kahinumdom pa mo sa EasyCall ug Pocketbell? Ug sa katuigan nga silay nagdominar sa merkado sa dinaliang komunikasyon? Kay mas sayon ug mas barato ang short messaging system (SMS), wa na kong kahibawo unsay nahitabo sa maong mga kompaniya; ug

Koreyo ug telegrama: Silay mga representante sa karaang mga teknolohiya nga nagpakauwaw lang (may mga higayon nga mas una pang moabot ang nagsuwat kay sa iyang mensahe) pero napugos ang publiko pagdangop nila kay way laing kapilian. Hangtod nga niabot ang text.

* * *

Mosunod nga labing dakong pildero mao ang landlines sa telepono. Di ni angkunon sa higanteng mga kompaniya sa telepono, pero kinsa pa may ganahang magpataod og linya nga imong bayran og P500-P800 kada buwan nga makahimo ka na man pagpada og text nga tag P0.50 na lang kada mensahe? Bisan ang prepaid cards sa landlines nga mapalit lag P100 para sa usa ka buwan wa kabaraw sa P1 nga text nga makaabot sa bisan asang suok sa kalibotan.

Di makapaabot og simpatiya sa publiko ang higanteng mga kompaniya sa telepono nga klarong nagpaburot sa ilang ginansiya sa daghang katuigan nga ginapos pa nilang mga konsumidor. Labing klarong ebidensiya sa ilang pahimus mao ang paglibre sa Globe sa mga tawag sa ilang subscribers gikan ug ngadto sa bisan asang bahin sa Pilipinas ug ang pagtugbang sa PLDT sa libreng tawag sa ilang subscribers sa pipila ka probinsya. Salamat sa text, hapit na moabot ang adlaw nga libre nang magtinawganay ang subscribers sa tanang kompaniya sa telepono sa tanang isla sa Pilipinas.

* * *

Tungod sa kadagko sa ilang puntil, ang mga kompaniya sa telepono makahimo paglangay pero di makapugong sa pagtumaw sa mas makiangayong industriya sa komunikasyon. Mahimo nilang lipaton ang publiko sa ilang mga promo ug gimik pero sa gusto nilag sa dili kinahanglan nilang laslasan ang dagko nilang ginansiya ug palambuon ang ilang serbisyo aron nga di sila hingpit talikdan sa mga konsumidor.

Ang daotang balita mao nga may gamhanang mga alyado ang higanteng mga kompaniya sa ilang determinadong pagpamugos pag-inat sa ilang pagkilkil sa mga konsumidor: Ang mga opisyal sa gobyerno nga nipalabi pagdupa sa pribadong mga interes kay sa kaayuhan sa kinabag-an. Gawas nga nilingiw sa pagpaburot pag-ayo sa ginansiya sa kakonsabong mga kompaniya, ang kurakot nga mga opisyal sa gobyerno nagpanday pa gyod og bag-ong mga lagda pagpreserbar sa higanteng inhustisya. (Sumpayan ugma)