Islang giuhaw

Badian Island, Cebu - Ang dul-an sa 4,000 ka mga molupyo ning 24 ka ektaryang isla, lima ka gutlo gikan sa kinapusoran sa Badian, malakaw ra gani gikan sa mainland kon hunas ang dagat, nakahibawo sa dakong hulga sa oil spill sa kadagatan sa Kabisay-an gikan sa mga sibyaanan sa radyo ug telebisyon. Nabalaka ang kasagaran nila nga nagsalig sa pangisda ug sa industriya sa turismo--nga pulos may direktang kalambigitan sa luwas ug lunsayng dagat. Apan samtang nag-people power nang nagpakabanang mga molupyo sa Isla sa Bantayan sa amihanang Sugbo, ang mga molupyo sa isla nagpasalamat sa kahitas-an nga mas layo sila gikan sa nasudnong katalagman.

Ang mas dako ug mas dinalian nilang suliran mao ang kakuwang og tubig nga mainom ug magamit sa inadlaw nilang kalihokan.

* * *

Zarragoza ang karaang ngan ning maong isla. Inanayng natabonan ang ngan ini dihang natukod niadtong 1982 ang labing dako nilang bay patigayon sukad masukad sa ilang kasaysayan-ang Badian Island Resort and Spa. Gawas sa paghatag og kahigayonan sa panarbaho, ang pagkatukod sa resort mao say nakahawan sa agianan sa pagkutay og linya sa kuryente latas sa dagat.

Samtang ang resort dunay igong suplay sa tubig alang sa iyang mga turista-kasagaran nila langyaw-tungod sa ilang kaugalingong bomba ug tabay, ang suplay sa tubig sa isla naapsan sa paspas nga pagtubo sa populasyon: Gikan sa kapin sa 100 niadtong 1982, salamat sa daghang kahigayonan sa panginabuhi nga gitanyag sa resort, niabot nag dul-an sa 1,000 ka pamilya ang namuyo sa isla karon.

* * *

Ang munisipyo sa Liloan maoy naghatag og libreng suplay sa tubig ngadto sa mga molupyo sa isla pinaagi sa mga tubo nga gikutay sa ilawom sa dagat. Apan tungod sa kalayo, kahinay sa presyon ug sa kadaghan na sa kabalayan, di kahatagan og tubig ang tanang molupyo sa tanang higayon.

Maong napugos ang lokal nga mga opisyal sa barangay ug sa lungsod pagbahin sa isla ngadto sa duha ka bahin ug pagrasyon sa tubig pinaagi sa pagsal-ang-sal-ang sa adlaw-ang bahin nga makatubig sa Lunes way tubig sa Martes.

* * *

Ang mga molupyo napugos pagpalaban sa mga pundohanan sa tubig aron nga duna gihapon silay magamit bisan sa mga adlaw nga way suplay. Apan duna gyoy mga higayon nga manglupad ang mga balde ug planggana kon di na kapugngan ang pag-ulbo sa panagsungi sa managsilingan.

Maong nangindahay ang mga molupyo nga masulbad na sa lokal nga mga opisyal ang ilang suliran. Mosugot silang pabayron kon mao ray paagi nga makatubig sila matag adlaw. Samtang natingob ang atong pagtagad sa pagsagang sa oil spill, hinaot nga di mataligam-an ang mga dapit sama ning gamayng isla sa Badian nga hangtod karon nahikawan sa labing batakang panginahanglan.

* * *

Email: [email protected]