Kay dili gayud babag ang kawad-on

CEBU, Philippines - Kasagaran nga mga batan-on karon  lahi na og panglantaw sa kinabuhi--nausab na gumikan sa inpluwensiya sa social media ug sa gitawag nato nga globalisasyon. Apan adunay uban nga nagpabiling nagpakita sa batasan sa mga batan-on kaniadto nga respetado, responsabli, mahigugmaon sa pamilya ug labaw sa tanan, adunay dakong pangandoy sa kinabuhi.

Susama lamang niining usa ka batan-on nga gikahinabi sa Banat News Tingusbawan nga miukit og kaugalingong ngalan human nahimong top 1 sa bag-o lang natapos nga Board Exam sa Electrical Engineer.

Si Alfred Isaac Ajo, 23-anyos, ug taga Labangon, niining dakbayan, mihatag og dakong dungog sa Sugbo, human nakakuha og labing dakong marka sa gipahigayon nga board exam sa pagka-enhenyero. Ikaduha sa upat ka managsuon si Alfred sa magtiayong Wilma ug Alfred Ajo. Usa ka public school teacher sa Guadalupe Elementary School ang iyahang inahan samtang nagtrabaho kaniadto sa Risk Reduction Management Office sa lalawigan sa Mizamis  ang amahan niini.

Gawas ni Alfred, unang nigradwar sa kolehiyo ang maguwang niini sa kursong BS-Mechanical Engineering samtang ang manghod niini kasamtangan nga nagtuon sa kursong Computer Technology ug ang kamanghuran sa pamilya kay naa pa sa Grade 9. Suma pa ni Alfred, bata pa lang siya mahiligon na gyud siya mobasa og mga libro ug wala siya nagdako nga magduwa og online games, kay daw wala sila’y igong kapasidad nga mopalit og mga gadgets sama sa computer. Nagtungha sa elementarya si Alfred sa Guadalupe Elementary School ug nitapos sa iyang high school sa Cebu Institute of Technology-University niadtong tuig 2011. Giasoy ni Alfred nga kaniadto nga sa bata pa siya, maayo pa ang kahimtang sa ilahang pamilya apan pag-abot  niya sa third year high school kay naglisud na sila human nanirado ang kompanya nga gitrabahoan sa amahan niini. Hinungdan nga sa pagtapos niya sa high school nangita siya og scholarship aron makatiwas og eskwela sa kolehiyo.

Scholarship sa VECO

Gibutyag ni Alfred nga gisultian siya sa ilahang high school principal nga adunay scholarship nga itanyag ang Visayan Electric Company (VECO) ngadto sa mga estudyanteng buot moeskwela sa kolehiyo. Ug sa wala’y pagduha-duha misuway siya pag-apply sa maong scholarship program ug palaran nga nadawat. “Gawas sa lisud nga entrance exam, niagi sab me og duha ka interviews---usa kay one-on-one ug ang usa kay panel interview,” butyag pa niya. Sigun pa niini, ang scholarship sa VECO motan-aw gyud sa potential sa usa ka bata sama sa pag-ukay sa mga grado niini, dili sama sa ubang scholarship nga ideretso lang og hatag sa mga kabos nga mga estudyante. Valedictorian sa elementarya ug high school si Alfred ug mao kini ang giisip niyang rason nganong nadawat siya alang sa VECO scholarship.

Pagtungha sa kolehiyo

Ug tuod man, ni-graduate si Alfred isip Magna Cum Laude sa kursong BS-Electrical Engineering sa Cebu Institute of Technology-University sa miaging tuig. Gibutyag niya nga nakahukom  siya nga mokuha og maong kurso human sigon usab sa tambag sa ilahang assistant principal sa high school. “Gi-challenge ko sa assistant principal sa una, if mathematically ug scientifically-inclined gyud daw ko, pinakalisud nga kurso alang niya kay mao ang Electrical Engineering,” paambit pa niini.

Giangkon ni Alfred nga first choice gyud niya mao ang mokuha og Computer Science apan mas gipili niya ang BS-EE kay mao man kini ang usa sa mga gitanyag nga kurso sa scholarship ug maglisud sab siya kay wala sila’y kaugalingon nga computer sa balay.

Makadawat og P30, 000 matag semester ang tanang VECO scholars ug mao kini ang ibayad ni Alfred sa iyahang tuition fee nga P20,000 kapin sab matag semester. Ang maong kantidad mao ra sab ang kuhaan niya og pampalit og libro.  “Sa college, masulti gyud nako nga nagkalisud gyud me kay usa ka member sa among family nga nagtrabaho kay wala’y income. Ang akong mama kay P3,000 na lang ang limpyo nga madawat matag buwan, kana lang unsaon pagbuhi ang pamilya sa tres mil nga sweldo,” hinumdum pa niya. Apan mapasigarbuhon nga gibutyag ni Alfred nga bilib kaayo siya sa iyahang inahan tungod kay madiskarte kini sa kinabuhi. “Mamaligya sa eskwelahan si mama para puno sa gastuhan sa balay,”butyag pa niya.

“Ako sab nakat-on nga dili sab mogasto og maayo. Singkwenta pesos ang bawon nako everyday dala lunch ug pamlite,”dugang pa niini.

Giatubang ni Alfred ang maong pagsulay pinaagi sa pagtarong og eskwela ug pagpangita og kapangwartahan pinaagi sa pagtabang sa thesis sa iyang mga higala. Ang program controller ang gihimo niyang sideline aron makakwarta.

Pagpasar sa Board Exam

Mikuha og board exam si Alfred niadtong September  sa niaging tuig diin siya ang top 1 sa gipagawas nga resulta sa Professional Regulation Commission kon PRC.

Asoy pa niya nga una niyang nahibaw-an nga nipasar siya sa board exam human nitawag kaniya ang iyang higala aron sa pagpahibalo sa resulta.Wala dayon nituo si Alfred sa giasoy sa iyang higala ug dali kining niuli sa balay ug dungan niyang gitan-aw uban sa iyang pamilya ang resulta sa board exam. “Gi-hug ko nila ni mama ug papa pagkakita nila nga na-top ko,”matod pa niini.  Giangkon niya nga sa adlaw nga wala pa ang board exam  wala siya nakatulog. Giisip nga sekreto ni Alfred maong nag-una siya sa nipasar sa board exam mao ang wala niya pag-concentrate sa iyang grado kun dili pagpokus sa iyang nakat-unan sa eskwelahan.

“While nag-eskwela wala ko nag-concentrate sa grado, anhi ko’s learning. Kay ang grado mosunod raman gyud na, ang importante gyud kay nakasabot ka’s imong gibuhat,” paambit niya. Na-inspire sab siya sa iyang mga kauban kay matod pa ang kadtong mga bugoy nga classmate niya  nakita niya nga naningkamot gyud og tuon.

Pasidungog

Lakip si Alfred sa gihatagan og pasidungog sa Cebu City atol sa Charter Day sa syudad. Gihatagan sab siya sa CIT-U og kwarta isip premyo sa dungog nga gihatag niya sa tunghaan. Gikalipay sab niya nga makita ang iyang panagway sa tarpaulin nga gibutang gawas sa ilang tunghaan. Laing grasya nga nadawat niya human nakapasar sa board mao ang pagkuha sa VECO niya isip planning engineer sa maong kompanya. Giisip nga inspirasyon ni Alfred sa pagkab-ot sa iyang pangandoy sa kinabuhi ang iyahang inahan. “Makita man gud nako sa akong mama ang kalisud ba. Dili ko gusto nga ma-feel niya nga wala me mabuhat ba,” suma pa niya. Pangandoy sab niya nga magtukod og balay kun makatigom na siya. Giangkon niya nga dako iyang kalipay sa una niyang pagdawat sa iyang sweldo sa trabaho kay matod pa makatabang na gyud siya sa galastoan sa balay. Gitataw ni Alfred nga wala pa sa iyang plano nga mosulod og relasyon kay pokus una siya sa pagtabang sa iyang pamilya. Gibutyag sab niini nga dako gyud kaayo sila og pagtuo sa Ginoo ug kanunay silang mag-ampo aron hatagan og kusog matag miyembro sa pamilya.

Busa mensahe niya sa tanang mga estudyante nga magpokus gyud sa ilang pag-eskwela ug isipon nga ang kalisud dili babag aron molampos ang usa ka tawo.

“Magplano gyud, unya concentrate sa goal. Dapat mahibalo ka unsay dapat nimo buhaton. Focus og eskwela og dili magbinuang. Ipakita nimo sa uban nga porsigido gyud ka motiwas og eskwela unya kun walay ikagasto kay mangita og scholarship.”