Mag-negosyo ka?

Una sa tanan, kining akong nahinumdoman sa nagtungha pa ako sa college (dugay-dugay na),  akong classmate nga amigong Insek, nangomedya: “Kamo no (sa ato pa, kitang mga Pinoy), mo-eskwela aron inig-graduate makakita og maayong trabaho. Ang uban maningkamot pag-ayo nga makakuha og tag-as nga grado (kon mahimo summa gyud), aron daku ug sweldo inigtrabaho na. 

“Samtang kami, mo-eskwela mi, aron inig-graduate namo, muabli mi og negosyo, dili mangempleyo.“ Okay lang ni, diba? Kasagaran nato mo-eskwela aron manarbaho inig-graduate.

Sa pagkatinuod, dili sayon ang pag-negosyo. Una sa tanan, magkinahanglan kini og kwarta ipuhonan. Kinahanglan ba nga bright ka sa natad sa patigayon?

Niay akong daan nga clipping, usa ka article sinuwat ni Tina Arceo-Dumlao, giulohan ‘You don’t have to be smart to go into business.” Sa ato pa, dili kinhanglan nga maayo kang laki, dili kinahanglan nga hanas ug bright ka sa natad sa patigayon, kon buot kang muabli og negosyo.

Bitaw no, kanang malampuson karon nga mga negosyante, ni-excel ba kana sila during their school days? Perhaps and uban tingali.

Anyway, miingon si Dumlao nga not everyone who has the capital is suited to strike out his own business. Sa ato pa, mahimo nga duna kay igong puhonan, apan wala kini magpasabot nga magmalampuson ikaw sa negosyo, dili kini garantiya sa imong paglampos. Sa ato pa, dili kwarta, dili sad kinahanglan nga smart o bright sa pamatigayon. Unsa man diay?

Ato kining kutluon: “According to the ‘Practical Guide to Starting, Managing, and Sustaining a Small Business,’ published by the Pilipinas Shell Foundation, Inc., it does not matter how smart you are. What matters are personality and behavior.”

Sa ato pa, ang imong pagkatawo, ang imong character, ang imong personality, nga kon hamburgeruon, ug arogante ka nga pagkatawo, ayaw na lang pag-negosyo. Kay ang importante unya  dinhi, ang imo mang relasyon tali kanimo ug sa imong mga empleyado, ug sa imo unyang mga customer, o mga clients.

Pangutana: “How can you tell if you are cut out for business? Unsaon man nimo pag-ila nga ikaw giumol ba gayud nga imong linya ang pag-negosyo, ug imong feel nga magmalampuson ka? Giingon dinhi, nga sa mga pag-research nga gihimo, “certain personality traits contribute to the business success of an individual.”

So, ang imo gayud nga pagkatawo, ang imong personalidad, ang imong kinaiya, ang imong character, sa laktud, ang imong pagka-ikaw, maoy makatampo sa paglampos ug pagka-pakyas sa imong negosyo. 

Know yourself, suhitoa una ang ang imong kaugalingon, una ka mo-venture into business. Consider the following personality traits sa buot mag-negosyo: 1) Motivation. 2) Confidence.

3) Willingness to take risk. 4) Ability to make decisions. 5) Human relations skills. 6) Communication skills. 7) Technical ability.

Sayon kaayong sabton, di na kinahanglan Binsay-on, tingali unya hinuon og di na ta makasabot. So, akong usbon, ang sukdanan, o barometro, ang gauge, kon angayan ka bang mosulod sa negosyo, ug kon ikaw magmalampuson ba, mao ikaw mismo, ang imong character ug personality.

Pananglitan, sa human relations, can you get along well with your employes? Tingali sigehan lang ka nila o libak.