Miarangkada na!

Nagsugod na ang kampanya sa lokal nga piniliay. Ug alegre na usab ang kabaranggayan gumikan sa mga rally sa lokal nga mga kandidato.

Panahon na gani sa eleksiyon, dili ang kumbati ang pagka-presidente o pagka-senador maoy gikahinaman sa tanan. Kini nga eleksiyon sa lokal mao gayud ang gipaabot sa tanan.  

Bitaw, ang lokal nga piniliay maoy dunay dakong epekto sa mga lumulupyo sa kabaranggayan. Kini gumikan kay ang mga mayores ug konsehales mao kanunay ang maduol sa katawhan.

Matag piniliay, kanunay gayud masentro ang atensiyon sa katawhan ngadto sa mga lokal nga kandidato. Ug ang mga pulong-pulong sa mga kandidato sa mga sitio makapaalegre gayud sa dagan sa kampanya.

Hinuon, dili nato ikalimod nga daghan usab ang nagsubay sa piniliay alang sa nasyonal nga posisyon. Ilabina gayud sa eleksiyon pagka-presidente nga gikagubtan usab sa tibuok nasud.

Apan lahi ang nasyonal nga piniliay ikumpara sa lokal nga eleksiyon. Ang national election nasentro lamang sa kinatibuk-an sa nasud ug minos ang epekto niini ngadto sa molupyo sa kabarangayan.

Apan dinhi nato makita sa lokal nga eleksiyon kun unsa ang direksiyon sa usa ka lungsod. Kini gumikan kay ang mga mapiling opisyales mao man ang mopadagan niini.

Ug ang ilang pagdumala dako gayud og epekto sa mga lumulupyo, kinsa mosangon kanila sa renda sa pangagamhanan sa pangagpas nga adunay kausaban ang dagan sa ilang kinabuhi.

Apan mao lagi, dinhi usab sa lokal nga piniliay kasagaran nga motumaw ang bayolente’ng panghitabo nga may kalabotan sa eleksiyon. Ug sukad pa kini sa unang panahon.    

Ang kasaysayan sa Pilipinas napuno sa nagkalain-laing krimen matag eleksiyon. Ug subong palandungon nga ang mga pagpapatay ug uban pa adunay kalabotan sa lokal nga politika.

Mitumaw na kining mga dautang insidente sa piniliay sukad pa ang mga Pilipino unang misagop niining klase sa demokratikong proseso. Ug subo usab nga palandungon nga nagpadayon kini hangtod niining atong panahon.

Siguro makaingon gayud kita nga kabahin na kining mga dili maayong panghitabo matag eleksiyon sa kultura sa mga Pilipino. Ug dili na siguro kini mapapas pa hangtod nga ang atong mga politiko makat-on pagdawat sa ilang kapildihan sa eleksiyon. 

Gani, kining maong piniliay sa Mayo ang labing bayolente sa kasaysayan sa Pilipinas. Ug ang nakangilngig mao nga hasta pipila ka sakop sa medya giapil pa og pamatay.

Manghinaut lamang kita nga malinawon kining umaabot nga piniliay. Hinaut usab nga makat-on ang masa pagboto sa insakto nga kandidato bisan pa man niining mga pamalitay og boto.

Hinuon dinhi sa Sugbo, ilabina sa Metro Cebu, wala kaayo mga insidente nga makahatag og dakong concern sa otoridad pagpahigayon sa bugnong lugaynon. Kini tungod usab kay nakat-on na ang mga Sugboanon sa kamahinungdanon sa usa ka malinawong eleksiyon.

Gani dinhi sa dakbayan sa Sugbo, ang panagribal sa Bando Osmeña Pundok Kauswagan ug Kugi Uswag Sugbo wala gayud mosangpot sa grabe ug bayolente nga panghitabo. Kutob lamang ang ilang mga kandidato sa pagbinayloay og mahait nga pulong.

Tungod niini, kanunay nga malinawon ang piniliay sa dakbayan nga angay gayud nga himuong sumbanan sa uban.

* * *

Email: [email protected]