Kaalimuot sa amihan

Human giunos ang Nobyembre 1, nga nakapabaha sa pipila ka minteryo ug nakapalupad sa gagmayng mga tolda nga wa mahigot ug nakabasa sa daghan uyamot nga mga nangalagkalag, gibalikosan sa labing kaalimuot ang Nobyembre 2. Nga ang mga niduaw sa nitaliwan nilang mga minahal sa kinabuhi bisan tingtrabaho na ang ikaduha ug kataposang adlaw sa kalagkalag nagtabisay ang singot samtang napul-an og pamaypay.

Di gamay nila ang nakapangutana, hain na man ang amihan? Hain na man ang gipasalig nga pagbanos na sa bugnaw nga hangin human hingpit nang nibiya ang bugnaw nga hanging habagat? Nalangay ba lang ang tingtugnaw? O lisod na gyong agpason ang kahimtang sa panahon tungod sa global warming?

* * *

Niangkon ang kadagkoan sa Philippine Atmospheric, Geophysical, and Astronomical Services Administration (PAGASA) nga may sukaranan ang sibaw nga tiyabaw sa kaigang. Kay nakasukod sila og mas taas nga temperatura sa unang tulo ka adlaw ning ting-amihan na unta nga Nobyembre kay sa nabatyagan sa katawhan sa gi-habagat pang buwan sa Oktubre.

Nipasabot sila nga wa pa motidlom ang temperatura bisan sa pormal na nga pagbanos na sa amihan kay wa pa magsugod ang winter sa mainland China ug sa Siberia. Kansang bugnaw kaayong hangin maoy gipaabot nga manuhut-suhot sa tibuok nasud, apil na sa Sugbo ug Kabisay-an, human sa grabeng kainit sa El Niño ug sa habagat.

* * *

Nipasalig ang PAGASA nga moabot na gyod ang gikahinaman nga tingtugnaw sa sunod buwan. Gikatakdang molungtad og tulo ka buwan ang tingtugnaw gikan sa Disyembre karong tuiga hangtod sa Pebrero sa sunod tuig.

Sa ato pa, gamay na lang gyong agwanta ug hingpit na tang manamilit sa mga paypay ug magsugod na og pangukay sa hagbay rang natipigan nga mas baga nga mga igsusul-ob. Mas mahinungdanon ang pagkatinuod sa mga panghinaot nga malaslasan ang nagbuntaog natong mga bayranan sa kuryente kon di na unya magsige og paandar sa atong electric fans ug air conditioning units.

* * *

Apan di lunlon maayong balita ang da sa amihan. Subling nipasidaan ang kadagkoan sa PAGASA nga ang amihan makapabira sab paubos sa umaabot nga mga bagyo. Mas dako nang kahigayonan nga ang nahibiling mga bagyo sa kataposang duha ka buwan ning tuiga makaigo sa Sugbo ug sa Kabisay-an ug sa Mindanao.

Maayo na lang nga ang low pressure sa niaging semana nga nagsugod sa Davao ug nisaka sa Surigao nahilis sa wa pa moabot sa ato sa Kabisay-an. Ang nisunod nga bagyong Marce nagsugod sa ibabaw sa Sugbo, natungod na sa silangang Luzon. Laing nag-ung-ong nga bagyo nga tawgon og Nina gitakdang mosud sa Philippine Area of Responsibility (PAR) karong semanaha agi sa mas ibabaw pa gyod nga bahin sa Luzon.