Nakapasamot sa kaalimuot

Sakto si Cebu City Councilor Nestor Archival. Nasamotan ang atong nahiagomang kaalimuot ning ting-init tungod sa sayop nga desinyo sa atong kabalayan: Gitak-opan nato pag-ayo ang atong mga pinuy-anan; gipaandar nato ang electric fans ug airconditioning units aron di ta magkadusingot; ug nagbukot ta sa  baga nga habol tungod sa grabeng katugnaw.

Nakapait mao nga wa ta kakita sa kahiwian. Kun may igo pa untang mga bintana ang atong kabalayan, makasud unta’ng hangin ug makahungaw unta’ng kainit, di unta kinahanglang daghanon ang electric fans ug pabugnawon pag-ayong aircon ug di unta kinahanglan ang bagang habol, nga magkinahanglan og mas daghang tubig, sabon ug kuryente aron malabhan.

***

Matod ni Archival masabot kaayo nga nihit og bintana ang mga pinuy-anan sa dagkong mga dakbayan. Kay nagsikit ang kabalayan, di ganahan ang mga molupyo nga mabantang ang ilang kalihokan sa mga silingan. Sa way paghisgot sa pagsiaw sa mga kriminal nga kugihang mangatkat ug manlungkab og mga bintana.

Apan mahimong dak-on ug daghanon ang mga bintana ug butangan lang og mga ali o tarungon lang og sera. Ang bay ni Archival, gawas nga daghang bintana, may mga buslot sa bungbong nga gipaskan og de kolor nga mga botelya. Nitambag sab si Archival nga daghanon ang mga bintana sa amihanan ug habagatang bahin sa bay aron nga masipong ang tanang hanging amihan ug habagat.

***

Si Archival nipasabot nga 24 degrees celsius ang normal nga kabugnaw nga maagwanta sa mga molupyo sa Asya, apil na sa Pilipinas. Mao nga dakong sayop ang pagpaubos pag-ayo sa temperatura sa aircon ngadto sa 20 o 18 degrees celsius.

Kay di man mahitabo nga managsama ang temperatura sa gawas ug sa sud sa kuwarto, way pahuway bisan kadiyot ang aircon. Gawas nga mas taas ang konsumo ug bayranan sa kuryente, mas dali pa gyong magguba. Maglisod pa gyud ta og katog kay magkuray sa katugnaw. Mas daghan ang bentaha sa pagkatog nga way habol kay sa pagmenos sa mga labhanan.

***

Laing sayop nga nakit-an ni Archival sa atong kabalayan mao ang kolor sa atong mga atop, nga maoy tinubdan sa 50% sa kaalimuot sud sa kabalayan. Kasagaran nato di matagbaw og ordinaryong mga sin. Mas ganahan ta og mga sin nga de kolor. Ug ang kinaham natong mga kolor—puwa, asul, brown ug itom—ganahan kaayong mosuyop sa kainit sa adlaw.

Kon ganahan gyud tang mamintal sa atop, nisugyot si Archival nga mogamit ta og puti ug ubang hayag nga kolor nga mosagang sa naglingiting nga kainit sa adlaw. Nakit-an sang Archival sa ubang kanasuran, ug masaligon siyang nakaabot na dinhi sa ato, ang bag-o nga mga pintal nga bisan unsay kolor makaiban sa masuyop nga kainit.

***

Email: [email protected]