Buhis pausbawan

Husto ang nahunahunaan ni Mayor Michael Rama nga ang mga tag-iya og mga tag-as nga building kinahanglang magmugna gayud og kaugalingon nila nga mga Fire Fighting Team aron moresponde dayon kon may sunog nga mahitabo sa ilang edipisyo.

Gihimo na kini sa ubang mga kompaniya nga dunay kaugalingong mga fire brigades nga moapil man gani pagresponde sa mga sunog dinhi sa dakbayan.

Pananglit gud ang sunog anha moulbo sa ubos nga mga andana sa taas nga building, angay’ng mahibaw-an kon unsay mga plano sa mga tagdumala og high-rise building aron pagluwas sa ilang mga occupants sa taas.

Dinhi sa dakbayan, duna nay mga building nga 40 ka andana ang gitas-on, kon mahitabo nga may moulbo nga sunog sa ubos, unya mapawong ang kuryente, unsaon nila pagkanaog?

Kini maoy rason nga angay gayud nga ang mga tagdumala og tag-as nga building dunay kaugalingon nga mga fire brigades. Kon unsaon paghimo niini, ang mga occupants sa mga high-rise buildings mao kini ang angay ninyo sutaon.

Kon dili kamo maninguha niini basin og moabot ang panahon nga mahimo kamo nga litson didto sa taas nga dili na makakanaog.

Lisud kaayo ang pagluwas niadtong mga occupants sa high rise buildings kay walay ladders ang kabomberohan nga makaabot sa tag-as nga andana.

Ang nahitabo nga sunog nga miulbo sa usa ka building sa Fuente Osmeña niadtong Dominggo maoy nakahatag og ideya ni Rama nga angay gayud nga dunay fire brigades ang mga tag-as nga building.

* * *

Pabuksan na gayud ang flyover project diha sa Mambaling ugmang adlawa. Kon madayon kini salamat ni Mayor Rama nga maoy miinsister nga dili na huwaton ang pagkahuman sa phase 2 project usa gamiton ang flyover.

Ang phase 2 mao ang paghimo’g side roads nga maka-accommodate og duha ka han-ay sa mga sakyanan nga magtupad. Didto sa pikas kon opposite lane mao usab, duha ka han-ay ang mga sakyanan.

Apan mahimo lang kini kon ang kagamhanan makapalapad sa side roads. Mahimo lang mapalapdan ang side roads kon bayran niini ang yuta nga gipanag-iya sa mga private individuals.

May P100 million budget na man hinoon nga gitagana ang Department of Public Works and Highways (DPWH) kabahin niining maong Phase 2 project.

* * *

Diay dili maayong balita sa mga tag-iya og real properties, sama sa yuta, building ug mga makinarya.

Ang Cebu City Hall assessor’s office morekomendar sa konseho sa dakbayan nga usbawan og 20 porsyento ang real property taxes.

Pananglit ang imong buhis karon sa imong yuta og balay P1,000 ang tuig, kinahanglan ka na nga mobayad og dugang P200. Pero natural ra kini kay ang balaod naglatid nga matag tulo ka tuig angay nga dunay revision sa bayranan sa buhis.

Gipasabot kami ni city assessor Eustaquio Cesa nga ang katapusang paghimo og kausaban sa bayranan sa real property taxes dinhi sa dakbayan kaniadto pang tuig 2006.

Sa ato pa, tukma na nga himoan og kausaban ang tax code kabahin sa real properties. Ayaw lang kabalaka, total kon mapahigayon kining maong dugang bayranan, ang sunod niini unya na usab sa 2015.

Kon dili gud kita mobayad og tukma nga buhis tabla ra nga gipugngan nato ang paglambo sa atong dakbayan. Alang nako basta ayuhon lang paggasto, dili lang ibulsa ang atong buhis, walay problema ang usbaw nga buhis.

Sama ra kana nga muotong man lang gani kita sa kanunay’ng pagsaka sa bayranan sa atong kuryente? Kay makiangayon man ang pagbayad og usbaw sa atong real property taxes, dili nato kini ihikaw kay para ra man usab kini sa atong kaayohan.

* * *

Salamat diay kaayo ni Cebu City veterinarian Alice Utlang kay gitabangan g’yud ko niya nga wala mangamatay ang tulo nako ka iro nga natakboyan og Canine Distemper.

Sakit kini sa iro nga mihugpa ning milabay’ng mga semana ug hangtod karon padayon pang miatake. Daghan nang mga iro ang namatay tungod sa maong sakit.

Apil nako nga pasalamatan ang mga sakop ni Dr. Utlang nga miadto g’yud tawon sa akong balay aron pag-injection sa tulo nako ka iro. Utang nako ni Dr. Utlang ang lugway nga kinabuhi sa akong mga pinangga nga hayop.

Kining akong mga iro maoy nagbantay sa akong balay. May mga gabii nga tingali may mga tawo nga mopaduol sa balay apan dili makaatraka tungod kanila.

Salamat Doc ha?

* * *

 Email: [email protected]