Tais-Dupol sa Palo nakapaukay sa social media

CEBU, Philippines — Daghan ang nabag-ohan sa pinalahi nga matang o pamaagi sa penetinsiya sa mga magtutuo ug mga tawong adunay panaad matag Semana Santa sa lungsod sa Palo, Leyte nga nikatap sa social media tungod sa ilang gisuot nga “capirote.”

Ang “capirote,” usa kini ka matang sa kawo nga suoton sa mga magtutuong nagpenetensiya kaniadto didto sa Espanya ug sa mga nasud ubos sa koloniya niini sama sa mga nasud sa Latin America.

Sa eksplinasyon ni Monsignor Gilbert Urbina sa Archdiocese of Palo, ang tradisyon buhaton lamang sa panahon sa Mahal nga Adlaw ilabi na sa Biyernes Santo, diin ang adlaw nga gilansang sa Krus ug namatay si Hesu Kristo sumala pa sa Bibliya.

Ang mga nagpenetensiya gitawag sa Palo og mga "Tais-Dupol," kini gilangkuban lamang og mga lalaking relihiyoso. Ang “Tais” nagpasabot nga talinis, samtang ang “dupol”nagpasabot nga pundol. Paghulagway kini sa ilang gisuot nga ‘capirote’ nga sama og apa sa sorbets (ice cream).

Matud pang Urbina, sa iyang post sa social media ang mga nagpenetensiya nga nagsuot aning ‘capirote’ mga sumusunod kini sa mga kaniadto nagpenetensiya sab sa panahon pa niadtong 1600 matag Semana Santa ( base sa sinuwat ni Jesuit chronicler-historian Pedro Chirino).

Niadtong 1800, ang Franciscan nga Prayle nga si Pantaleon de la Fuente maoy nag- organisar aning mga nagpenetensiya ug gihimo na nila kining panaad didto sa Espanya ug nadala kini nga tradisyon dinhi sa Pilipinas.

Gawas sa ‘capirote’, nagsuot sab sila og tag-as nga sapot o roba ug natabon sa ilang mga nawong agi og pagpakita og pagpaubos ug pagpuasa.

Apan dili kalikayan nga ang bisti sa mga nagpenetensiya nakamugna og daghang pangutana kun ang grupo konektado sa notoryus nga Ku Klux Klan (KKK) nga aktibo sa Amerika niadtong 1800 hangtud 1900 ug duna pay pipila nga patago-tago nga nagpadayon didto sa maong nasud karon.

Ang KKK nahimong notoryus sa pagpangdagit, pagpanglugos, pagpatay, ug uban pang krimen didto sa Amerika kaniadto ug ang mga biktima mga itom nga Amerikano o African-Americans kay sa ilang tan-aw dili sila tawo. “Associating the Tais-Dupol with the KKK betrays an ignorance of the foundations and origins of the KKK as an anti-Catholic and anti-black association. In fact,the KKK’s use of the medieval penitential garb of Spain was a downright mockery of the Catholic faith and practices. So, to associate the KKK with the Tais-Dupol reveals ignorance not just of history but also of cultural anthropology,” Urbina  matud pa sa post ni Urbina. — /IBM (BANAT NEWS)