Ang hangyo sa akong pinalanggang Inahan

CEBU, Philippines — Ang among pamilya nitagana gyud sa adlaw nga Lunes alang sa mga kalag sa purgatoryo. Sa sinuwat ni Pope Francis sa Amoris Laetitia n. 277 kini nagaingon “one way of maintaining fellowship with our departed loved ones is to pray for them.” 

Ang Bibliya nagtudlo kanato nga “to pray for the dead” usa ka balaanon ug relihiyoso. Dugang pa, ang matag pagampo nato para sa mga kalag dili lang makatabang kanila kondili makatabang sab para sa atong mga giyangungo sa Kahitas-an.

Sa atong mga pinalanggang nitaliwan na, ang atong mga pag-ampo magpabilin nga sila mopahuway sa dayon ug iampo kita tungatunga niining pakigbisog batok sa COVID-19 global pandemic.

Sa akong nahinumdoman ug pag-ampo para sa akong nitaliwan ng ginikanan, ako gyung natiman-an ang maalamon nakong amahan nga si Papa Inting ug ingon man ang kalisdanan nga gipas-an sa akong Mama Pining pagpadagan sa Visayan Institute (karon University of the Visayas). 

Nakahinumdom pako nga naghilak nakong gisultihan si Mama nga gusto nakong mahimong doktor. Matud niya, “Dodong, perhaps you may become a doctor of medicine, but I am very much concerned with the school (Visayan Institute).” 

Gitug-anan ko ni Mama nga kada buwan sa Disyembre maglisud gyud siya pagangita og kwartang pangsweldo para sa mga kawani sa eskuylahan, nakurat ko nga magsige ra diay siya panghuwam og kwarta nga adtong panahona wa man siyay gigastohan pagpanindot sa mga pasilidad sa eskuylahan nga makapahurot sa pundo. Nakasabot ko nga gusto ni Mama nga tabangan nako siya. Gusto niyang maparte ko sa financial unit sa eskuylahan.

Anang panahona, naa nako sa pre-Med student sa University of Santo Tomas.

Gani nagsugod nako adto isip  usa ka Tomasian isip kabahin sa bag-ohay pang natukod nga ROTC unit sa eskuylahan kay ang UST usa sa mga unang eskuylahan sa nasud nga nipatuman sa National Defense Act of the Commonwealth Republic niadtong 1936.  Aktibo sab ko sa basketball, kay moduwa gyud ko kada UST intramurals.

Apan human kini nahibawo sa sitwasyon sa among eskuylahan, di gyud nako mahimong talikdan ang hangyo ni Mama. Mao nga gibiyaan nako ang akong personal nga ambisyon nga mahimong doktor ug gitabangan nako siya.

Sa unang mga adlaw, una nakong nabantayan nga kadaghanan sa mga accounting staff namo hapit ng moretiro; elementarya pa ko naa na sila diha. Akong gipasumbingayan si Mama nga maayo tingaling kuhaan ang ilang gidaghanon.

Pagsugod nako sa accounting office lisud gyud. Wa koy solidong kasinatian, unya bata pa sab ko mao nga ang ilang tan-aw nako “intruder” ug gikwestyon akong kapabilidad.  Murag dili maayo ang ilang tan-aw nako. Apan kinahanglan nakong atubangon kay kritikal nga operasyon sa eskuylahan ang accounting department.

Nakat-on nako ang tanan pinaagi sa ako rang pagtuon ug obserbasyon kay wa may gustong motudlo kanako. Pirmeng akoy kataposang mogawas sa opisina ini og kagabii.

Dihay mga higayon nga dili magtakdo akong kwentada sa koleksyon, unya himuon kining sumsoman sa mga tiguwang diha sa opisina sud sa usa ka semana.

Apan bisan pa sa ilang pagduda sa akong kamahoan sa trabaho, wala ko mohunong aron masolusyonan ang problema ni Mama sa pinansyal.

Tuod man, pagabot sa bulan sa Disyembre, nakabayad gyud mi sa mga magtutudlo ug ubang personahe sa eskuylahan nga wala kuhaa gikan sa utang. Sa kataposan, nakaya ra gyud sa eskuylahan pagpadayon gamit ang kaugaingon niining kwarta, nalipay gyud si Mama.

Naglisud hinuon ko pagpanindot sa mga pasilidad, hinuon nakatabang og dako si Papa Inting kay matud niya: “Dodong, kanang pangandoy sa imong Mama matuman kay ang tanan gimbut-an sa Kahitas-an.”

Tinuod gyud, kay paglabay sa usa ka tuig nakapatukod mi og dugang edipisyo ug napun-an among mga estudyante.

Sunod nga gihimong misyon kanako ni Papa nga masuhito sa pasikot-sikot sa pagpadagan sa sistema eskuylahan dinhi sa Pilipinas.

Siya maoy miagni nako pagtambong sa Philippine Association of Colleges and Universities (PACU) sa Manila.

Didto nakoa nakahimamat ang mga inilang mga personahe sa Philippine education anang mga panahona ug sila sab maoy akong matawag nga mga labing banggiitang magtutudlo diin nako nakat-onan ang pagpadagan sa UV ug mapasalamaton ako kanila.

Sila mao si Archt. Cresenciano de Castro, nga maoy nidesinyo sa Asian Development Bank building, Manila Planetarium, ug Philippine Nuclear Research Institute building. Personal sab siyang mianhi sa Cebu aron tukoron ang akong Japanese “tea house.” 

Dako kaayo nako kadto nga garbo siya gyud personal ang nitan-aw sa pagtukod niini, kauban niya ang iyang igsuon si Archt. Nestor de Castro, nga maoy naghimo sa interiors and landscaping. 

Ang maong tea house napatik pa gani sa architectural magazine kaniadto. Ang akong amigong si Augusto “Gus” Go nakahinumdom pa sa among mga kaagi sa maong tea house.  Didto man mi pirme mag meeting sa binuwang panagtigum sa mga Cebu City school heads. Ang gihimo sa managdusong de Castro pabiling nakulit sa akong kasingkasing.

Tungod sa pagtuman nako sa hangyo sa akong inahan, daghan ako og nakahimamat nga mga maayong tawo ug mga higala.  Ang desisyon nakahatag gyud og kaayohan kanako, mas daghan pa gani tingali kadto bisan og nipadayon pa ko pagka doktor.   Gigasahan ko og daghang matinud-anong mga higala. IBM (BANATNEWS)