Produksyon sa mangga mikibra

CEBU, Philippines - Tungod sa pag-usab-usab sa kahimtang sa panahon, nagkaubos usab ang produksyon sa mangga ug  daghan na usab ang wala na kaayo nagpabunga og mangga tungod sa kataas sa gasto  sa pagpabuwak ug  pagpabunga.

Kini ang gipadayag ni Ms. Vergie de la Fuente, Presidente sa Philippine Mango Industry Foundation Inc. atol sa  Kapihan sa PIA didto mismo sa buhatan sa Philippine Information Agency (PIA-7) sa Sugbo.

Matud pa ni de la Fuente nga nagpadayon gayud sila sa pag-umol og nagkadaiyang mga programa aron  dasigon  ang mga  mag-uuma og mangga tungod kay base sa ilang nasuta daghan kaayong turista ang ganahan  mukaon og mangga  dinhi  sa Sugbo.

Gitug-an ni de la Fuente nga sa upat ka probinsya sa Central Visayas, ang Sugbo  maoy nag-una nga mango grower ug  ang  mga  manggahan  niini  anaa kasagaran  sa  mga bukirang barangay sama sa Cambinocot, Lusaran, Paril, Balamban ug uban pa.

Dugang pa niya nga ila usab nga gi-target ang produksyon sa  organikong mangga.

Hinuon  dili  madali  ang maong  sistema kay  mag-agad  man  kini  sa panahon  nga  tingbunga  una  pa makapabunga  sa  mangga.

Lain  sa conventional nga sistema  o  sistema  nga  gamitan  og  kemikal  nga pagpabuwak  nga dali ra apan makadaot sa kinabuhi sa tawo  ug  sa klima  sa panahon.

Sumala ni  de la Fuente nga aduna silay gipaila nga usa ka maayong pamaagi sa pag-atiman sa mangga kining gitawag nga flower inducer nga usa ka epektibong paagi aron dali ra kaayo mamuwak ang mangga ug gikan  sa pag-apply  niini mokuwenta  lang  og 125 diyas, maani  na  ang  bunga.

Usa  usab  sa  nakatampo  sa    kahinay sa produksyon sa mangga karong panahona mao  ang epekto sa global warming apan gipaningkamutan sa mga opisyales sa Department of Agriculture nga masulbad kining maong problema pinaagi sa ilang gipahigayon nga mga nagkadaiyang mga intervention o panukdanan.

Gani matud pa ni de la Fuente nga nangunay gayud sila sa pagbisita sa mga bukirang bahin sa barangay aron ang mga nag-atiman og kamanggahan katudloan sa tukmang pamaagi ug stratehiya sa pagpakusog sa ilang produksyon.

Matud  niya  nga ang pagpatuyang og spray og kemikal ngadto sa  kamanggahan, dili lamang  kinabuhi  sa tag-iya  sa mangga  ang  mamiligro, apan  mahilakip  usab  ang  ilang  mga  hayop.

Base sa rekord  sa DA ang lalawigan sa   Pangasinan maoy nag-una  sa tanang  lugar  sa Pilipinas  sa natad  sa kadako og produksyon  sa mangga, samtang lalawigan  nga labing  menus  og  produksyon sa mangga nahimutang  sa  National Capital Region (NCR).

Sa kinatibuk-ang rating sa tanang rehiyon sa nasud sa Pilipinas, ang Sugbo gibana-banang anaa sa ika- 20 nga mango growers sa tibook nasud.

Gibutyag ni de la Fuente nga aduna pay dakong kahigayonan nga mobalik ang taas nga produksyon sa mangga sa Sugbo tungod kay higpit man gayud nila nga gipatuman ang mga nagkadaiyang adbokasiya kalabot sa tukmang  pamaagi  sa pagpadaghan  sa produksyon  sa mangga. (Liezl M. Frasno-correspondent/WC)(BANAT NEWS)