Gawas sa mga dinastiya

Taliwala sa lapad nga kangiob nga gihiloan sa pait nga kamatuoran nga ang politikanhong mga dinastiya padayong nagdominar sa gobiyerno ug nagdiktar sa direksiyon sa nasud, angay’ng abibahan ang grupo sa mga abogado. Nga nipili sa pagdagkot og kandila imbes pagtunglo sa kangitngit.

Nidangop sila sa Korte Suprema. Nga maoy ilang gilaoman nga makapugos sa mga kongresista ug mga senador sa pagtuman sa ilang trabaho ug pagtapos sa nangalisbo nga eskandalo: Ang ilang pagbungul-bungol sa niaging 37 na ka tuig sa usa sa labing importante nga sugo sa 1987 Constitution.

* * *

Silang Rico Domingo, Wilfredo Trinidad, Jorge Cabildo ug Ceasar Oracion niawhag og Writ of Mandamus batok sa 316 ka kongresista nga gipangulohan ni House Speaker Martin Romualdez ug 24 ka senador nga gipangulohan ni Senate President Migz Zubiri.

Matud sa mga abogado ang pag-ratify sa Konstitusyon sa 77% sa mga botante sa plebisito niadtong Pebrero 2, 1987 angayng paminawon pinaagi sa pagpatuman sa Article II, Section 26: “The state shall guarantee equal access to opportunities for public service and prohibit political dynasties as may be defined by law.”

* * *

Mamakapa-alarma ang resulta sa pagtuon sa Ateneo School of Government sa 2019 nga ang labing gamhanan nga politikanhong mga dinastiya maoy nagkontrolar sa labing kabos nga mga lugar sa Pilipinas. Imbes mohiyos niburot ang gidaghanon sa mga puwesto nga gigawongan sa mga dinastiya:

80% sa mga gobernador; 68% sa mga bise gobernador; 67% sa mga kongresista; 53% sa mga mayor; 39% sa mga bise mayor; 45% sa provincial board members; ug 23% sa mga konsehal.

* * *

Pulos nitugpa sa basurahan ang tanang balaudnon batok sa politikanhong mga dinastiya nga gipasaka sa House ug sa Senado. Kay di mahitabong maghigot sa liog silang Romualdez, Zubiri ug ang makabungog nga mayoriya sa Kongreso nga mga gaway sa dinastiya.

Mas makaguol ang mga numero sa Korte Suprema. 87% sa mga mahistrado (13 sa 15) tinudlo ni kanhi Presidente Rodrigo Duterte nga maoy pangulo sa kinakusgan nga politikanhong dinastiya sa Mindanao. Ato na lang ipangaliya nga ang mg amahistrado mas ligdong ug mas takos kay sa mga kongresista ug mga senador pagpatigbabaw sa balaod, hinikalimtan kinsay nagpahimutang nila sa puwesto.