Pagbarato sa bugas humay

Tabang mo og paniid kon mobarato ba g’yud ang presyo sa bugas humay sa mga tindahan ug kamerkadohan sa mosunod nga mga adlaw. Kay nipasalig ang pamunoan ni Presidente Rodrigo Duterte nga motidlom pag-ayo ang presyo sa commercial rice kon hingpit nang mapatuman ang Rice Tarrification Act.

Gipaabot nga modunggo na sa atong mga pantalan ang unang hugna sa sinakong bugas humay nga kinompra gikan sa Thailand ug Vietnam sa di pa matapos karong buwana. Kana kon wa pa mangabot sa Sugbo ug ubang bahin sa Pilipinas ang pasiunang shipments.

* * *

Kay samtang gipanday ang implementing rules and regulations (IRR), nga klarong gilangay ni Agriculture Secretary Manny Piñol kansang pagsupak sa balaod gisalikway ni Presidente Duterte, gimando sa Department of Finance ang pagsugod na og patuman sa pipila ka probisyon.

Apil sa nilihok dayon ang Bureau of Customs (BOC). Nga nihikay sa importasyon sa mga negosyante nga may permiso na gikan sa Bureau of Plant Industry (BPI), kay wa na may labot ang National Food Authority (NFA). Gimandoan ang mga kolektor sa BOC pagpagawas dayon sa imported rice bisan wa pay IRR.

* * *

Nakakuha mi og kuwentada pila ang posibleng presyo kon mobaha nang imported rice gikan ni Erwin Goc-ong, presidente sa Carbon Market Vendors Development Cooperative. Gibanabana niya nga motidlom ang presyo sa commercial rice ngadto sa P32 matag kilo, apan mas maayo og kalidad kay sa NFA rice nga gibaligya sa samang presyo.

Mao ni hinungdan nga ang mga negosyante nga nakapalit og mas mahal nga bugas humay napugos paglaslas sa ilang presyo sa di pa maabtan sa mas baratong imported rice, nga magkahulogan og mas dakong alkanse.

* * *

Wa pa mamantala ang IRR bisan gipirmahan na sa National Economic and Development Authority ug Department of Trade and Industry kay gikatahong gisubli pa sa mga abogado ni Piñol.

Maong hangtod karon wa pa tay klarong ideya unsaon pagpatuman ang laing mahinungdanon nga tuyo sa rice tarrification: Ang paghatag og tinuig nga P10 bilyones nga hinabang ngadto sa mga mag-uuma nga maapiki sa balaod. Unsaon man pagtino nga moabot ang dakong kuwarta sa mga mag-uuma ug di masangit sa pribadong mga bolsa?