Makalilisang bakak sa gasto

Kon basehan ang kalidad sa kampanya sa Commission on Elections (Comelec) batok sa mga nakalapas sa mga lagda sa kampanya sa niaging piniliay sa Mayo 13, mas maayong manghuy-ab na lang tang daan sa ilang pagsusi sa katinuod sa statement of election contributions and expenses (SOCE) nga gisumiter sa nidaog ug napilde nga mga kandidato.

Pulos pagarpar ang mga pasidaan sa taga Comelec batok sa mga kandidato nga pataka lang og pamilit sa ilang campaign materials. Way bisan usa nga na-disqualify ug wa nay hisgot unsay nahitabo sa ilang hudlat pagpasaka og kaso batok sa mga malapason. May sukaranan ang mga pagduda may katakos bang Comelec pagpaningil sa makalilisang nga mga pamakak sa SOCE.

***

Sa pag-abot sa deadline sa pagsumiter sa SOCE, pagagmayay sa gasto ang salida sa lokal ug nasudnong mga kandidato. Way bisan usang niangkon nga nakalapas sa limitasyon sa gasto sa piniliay:

• P3 matag botante alang sa mga kandidato nga may politikanhong mga partido;

• P5 matag botante alang sa independente nga mga kandidato; ug

• P5 matag botante alang sa politikanhong mga partido.

P150 milyones ray labing dakong gasto nga gideklarar sa mga kandidato pagka senador. Nga lisod tuohan. Kon basehan ang kamahal sa bayranan sa TV ads (hangtod P500,000 matag 30 segundos sa nasudnong prime time) ug sa kampanyang mas taas kay sa 90 ka adlaw nga gitakda sa Comelec.

***

Salamat na lang nga usa sa hatagan sa Comelec og mga kopya sa mga SOCE sa mga kandidato mao ang Bureau of Internal Revenue (BIR).

Kansang pangu nga si Commissioner Kim Henares nakamatuod sa makadaghan na uyamot nga higayon sa iyang kaisog ug kakugi pagkiha sa gidudahang tax evaders, apil nang mga alyado ni Presidente Noynoy Aquino, ug paglimpiyo sa iyang buhatan pinaagi sa pagpatuman sa lapad nga lahugay sa mga kolektor sa buhis sa Sugbo ug ubang rehiyon sa nasud nga gidudahang mahigalaon ra kaayo sa badlungong mga negosyante.

***

Kon gamiton ni Henares ang samang sentido kumon nga nakabisto sa panikas sa buhis sa dagkong mga negosyante ug gamhanang mga politiko, sayon ra niyang mapamatud-an ang pamakak sa mga SOCE sa mga kandidato sa niaging piniliay pinaagi sa pagtandi sa mga SOCE sa mga kontrata nga gisudlan sa mga kandidato uban sa mga sibyaanan sa radyo ug telebisyon, mga pamantalaan, mga imprintahanan ug ubang negosyo nga direktahang nahilambigit sa kampanya.

Abundang sukaranan ni Henares pagtinuod paggukod sa mga kandidato nga namakak sa ilang gasto ug amot sa piniliay karong tuiga. Kay sa piniliayng presidensiyal sa 2010, ang BIR nakakolekta lag buhis nga P200 milyones. Imposibleng P2 bilyones ray gasto sa tanang nanagan pagka presidente, bise presidente, senador, kongresista, gobernador, mayor ug ubang lokal nga mga opisyal.

***

Email: [email protected]