EDITORYAL - China gusto gyud og gubot

Subling nagkabanggaanay ang mga barko sa Philippine Coast Guard ug China Coast Guard sa may Escoda Shoal sa West Philippine Sea kagahapon sa kaadlawon, Lunes, Agusto 19, 2024.

Apan tinuyo kini og bangga sa CCG sumala pa sa PCG maong ang mga barko sa naulahi nga BRP Bacacay (MRRV 4410) ug BRP Cape Engaño(MRRV 4411) nakaangkon pareho og danyos sa isi’g ka kilid niini.

Mas agresibo ang gibuhat sa CCG kay direkta gyud ang pagbangga ug dili lang patapsing-tapsing sama sa ilang ginahimo kaniadto.

Apan sayo palang sa buntag kagahapon ang Chinese Coast Guard dali kaayong mipagawas og pamahayag ug namasangil nga ang mga PCG maoy unang nibangga sa ilang mga barko.  Gusto nilang ipagawas sa publiko nga ang Pilipinas maoy nagdala og samok ug maoy nagsugod sa kagubot.

Nahitabo ang pagbangga kagahapon sa kaadlawon, ngitngit ug kun duna may laing mga barkong naglawig sa duol, lisod makita ang tinuoray nga nahitabo.

Kung tinuod ni nga ang PCG maoy nanguna og dasmag, bag-o kini sa rekord sa Pilipinas nga sukadsukad  wala pa mahitabo nga ang mga Pilipino maoy nanguna o intensyonal nga  nanasmag og mga barko diha sa WPS.

Katuohan ang sumbalik-pasangil sa China? Nga ang  duha ka barko sa PCG nga mas  gagmay   kun itandi sa mga barkong gigamit sa China didto ug atol sa hitabo.

Ikaduha pa gyud, kung ang barko sa PCG maoy nanguna og bangga sa ilang mas dagkong mga barko, nganong wala may tatsa ang mga atubangang bahin sa mga barko sa PCG?

Sa ato pa, ang mga barko sa PCG nidasmag sa CCG nga nagtakilid kay pareho man kining nangalumping ug ang usa nabangag gyud ang kilid tungod sa pagbangga?

Unsa may gamit adtong Provisional Agreement ug kadtong giestablisar nga direktang komunikasyon tali sa Pilipinas ug sa China aron dili kini mahitabo ug aron dili modako ang gubot ug malikayan nga magkagiyera?

Gibuhat na sa Pilipinas ang tanang mga pamaagi, direkta, bilateral, diplomasya ug dayalogo para dili magkagubot, apan ang China ilabi na ang ilang Coast Guard mura og gusto gyung magkagiyera kay di man sila seryuso.