EDITORYAL - Eskandalo sa Paris Olympics

Nabaniog karon sa kalibutan eskandalo sa Paris Olympics nunot aning mga atletang kwestyonable ang katalagsaon sa ilang kusog nga yano rang milupig sa ilang mga kaatbang.

Usa niini kadtong sangka tali sa Italyanang boksidor nga si Angela Carina kinsa sud lang sa 46 segundos gipahunong sa Algerian boxer nga si Imane Khelif sa ilang 66kg women preliminaries round of 16 boxing match niadtong Agosto 1, 2024.

Miluhod ug mihilak si Carini dili tungod kay siya napildi, kondili, tungod sa iyang tan-aw dili patas nga sistemang gipatuman sa International Olympics Committee para sa eligibility sa matag atletang mo-compete.

Ang balita gipistahan og maayo sa social media, bisan ang presidente sa Italy ug si kanhi US president Donald Trump nakasaway sa nahitabo.

Mibaniog ang mga pagdudang transgender si Khelif, kaniadto lalaki nga nagpahimong babaye mao nga duha lang ka sukmag sa nawong ni Carina, nasunggo kini ug wala na makapadayun.

Si Carini miingon nga sa kataas sa panahong siya nakigkompetisyon boksing aron makaabot sa Olympics, kadto pa ang unang higayon nga nakatilaw siya og grabe ka kusog nga mga kumo.

Gawas kang Khelif, usa ka babayeng Taiwanese boxer nga si Lin Yu Ting sa 57kg category nga parehas niya og sitwasyon.

Apan giklaro dayun sa IOC nga dili mahitungod sa transgender ang isyu. Sa mga unang kompetisyon niadtong 2023 ubos sa International Boxing Association, wala moagi og testosterone test silang Khelif ug Lin, apan wala sila nakapasar sa “eligibility criteria.”

Gikwestyon karon kun nganong nakapasar sa Paris Olympics ang duha. Kaning gender testing  o pisikal nga tan-awon ang pagkalalaki o pagkababaye sa atleta sensitibo kaayo nga isyu sa sports ilabi na makauuwaw kini sa habig sa kababayen-ang atleta.

Kun ang babaye gani dili kasarangan ang pisikal nga panglawas dudahan dayon sila nga nanikas. Kay ang lalaki natural nga taas og testosterone hormones maong ingon niana kadagko ang lawas.

Ang Olympics usa sa mga adunay higpit kaayong mga testings ug eligibility test aron pagtino sa pagkatawo sa mga atleta kun tinuod silang babaye o tinuod nga lalaki.

Hangtud di maresolba kining pamaagi sa eligibility criteria ug testing sa Olympics magbalikbalik kini nga isyu.