EDITORYAL - Padayon lang Pilipino

Gitimaan sa Pilipinas ang ika-walo ka tuig nga kasumaran sa Arbitral Award may kalabotan sa kadaogan sa mga Pilipino batok sa China kung si kinsa ang adunay katungod sa West Philippine Sea nga giangkon sa maong nasud.

Niadtong Hulyo tuig 2016, opisyal nga gipagawas sa Arbitral Tribunal sa The Hague ang hukom sa kasong gipasaka sa Pilipinas ubos sa panahon sa administrasyong Aquino niadtong 2013 batok sa China nga nagkwestyon sa naghinobrang pagpangangkon sa naulahi sa mga teritoryo diha sa West Philippine Sea.

Subay sa United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS), ang mga maritime nations sama sa Pilipinas, aduna kini 200 nautical miles nga exclusive economic zone (EEZ) gikan sa baybayon niini ngadto sa kalawran sa kadagatan.

Ang WPS naa tanan sa sulod sa maong sukod, apan pwerteng layoa gikan sa pinakaduol nga baybayon sa China. Ang kaso gisang-at human sa nahitabong standoff tali sa Pilipinas ug sa China diha sa Scarborough Shoal niadtong 2013.

Ang International Tribunal on the Law of the Sea (ITLOS) nga maoy nihusay sa kaso sa Pilipinas miingon nga walay basihang balaod ang pangangkon sa China sa maong teritoryo ug ang Pilipinas lamang maoy adunay katungod sa pag-ugmad ug pagkuha sa tanang mga bahandi sa maong lugar.

Apan ang China padayong nagmagahi sa pagtuman sa desisyon ug gihulagway nila kining ilegal ug sayop nga hukom. Apan mayoriya sa mga kanasuran sa kalibotan nisuporta sa maong desisyon.

Sa paglingkod sa sunod nga administrasyong Duterte, wala gamita ang maong hukom aron ipadayon ang pagbabag sa mga gipanghimong artipisyal nga isla sa China diha sa WPS hinungdan nga sud sa unom ka tuig, natapos nila kini ug nahimo na karong forward military bases nga nahimong direktang hulga sa seguridad sa Pilipinas tungod kay duol kaayo kini.

Samtang walay dag-anan sa pwersa ang Pilipinas, ang hiniusang tingog sa mga Pilipino pagpatigbabaw sa maong katungod kinahanglang magpadayon.

Kinahanglan lang nga dili magpadala sa mga sulsol ug bulatik sa Pilipinong gihimong trompa sa China dinhi. Sanglit sa pagkakaron, nagkapuliki ang China sa pag-insister nga ilaha ang maong lugar sa atubangan sa international community. Padayon lang Pilipino.