Pagpitlok sa demokrasya
Mao diay. Human nipahimulos sa media sa iyang kampanya, dihang nakapuli sa Malakanyang gipakauwawan nang kanhi Presidente Rodrigo Duterte ang media organizations. Nga nisaway sa iyang binastos ug balikas. Nibisto sa iyang pamakak. Ug nipasangil niya og pangurakot ug laktod nga pinatyanay.
Pagguba gyod diay sa lehitimo nga media ang plano. Aron wa nay mobaraw sa iyang mga binuang. Bisan may nangahas pa, wa na tuohi sa mga nabutaan sa hapit kada adlaw niyang pakauwaw.
* * *
Nilampos ang plano. Nagpabilin ang popularidad ni Duterte bisan wa na sa palasyo. Nadagma lang ang iyang maniobra pagpabilin sa gahom. Pinaagi sa pagpugos unta sa iyang anak pagdagan pagka presidente.
Kabagtok sa tamparos. Ang hawod nga lider, nga makapugos ni bisan kinsa–ma-mahistrado sa Korte Suprema o ma-tirador sa vigilantes–pagtuman sa bisan unsay iyang sugo, giisnab sa iyang kaugalingong liwat.
* * *
Naguba nang media. Ang media organizations nga di madiktahan gigukod, gisirhan o gipahilom. Ang mahigalaon nga media gipatambok. Ang bag-ong administrasyon nagtukod na og ilang kaugalingong lokal ug nasudnon nga media empires. Sila nay magbuot unsay madunggan, makit-an ug mabasahan sa katawhan.
Samtang ang ilang trolls padayong naglihok. Nagsabwag sila og dugang ilad. Giguba nilang reputasyon sa mga karibal sa ilang mga amo. Ug gitiwasan ang tarung nga mga sakop sa media. Nilampos sa 2016, 2019 ug 2022, unsay dag-anan sa kamatuoran sa umaabot nga mga eleksiyon?
* * *
May mahimo pa ba ang ligdong nga media ug publiko? May kakapyotan pa ba paghaw-as gikan sa lapad nga baha sa lipat-lipat? Duna pa:
• Kinahanglang magmabinantayon ang media, magpakisayod kutob sa mahimo sa kamatuoran, ug andam nga mobarug batok sa mga nagpahilom nila; ug
• Kinahanglang magpakabana ang publiko, di dayon motuo sa tanan nga ilang mabasa, makit-an o madunggan, maningil sa mga naglingkod sa gahom, ug mosuporta sa independente nga media.
* * *
Gamhanan ang puwersa sa kangitngit. Wa tay laying laing kapilian gawas sa pagpanalipod sa kahayag. Demokrasya ang tinuod nilang puntirya. Kon magmalampuson, tingog sa katawhan ang gusto nilang pitlukon.
Di hinuon angay nga mawad-an sa paglaom. Di angay nga magduda sa pasalig sa atong katiguwangan: Ang labing ngiob nga bahin sa kagabhion mao ang dayong siak sa banagbanag.
* * *
- Latest
