Casual nga kawani sa gobiyerno wa gyud ma-regular?

Dili sayon ang mangita og trabaho karong panahona ilabi na kun kuwang ka sa edukasyon. Kini maoy hinungdan nga ang ubang aplikante modawat na lang sa trabaho bisan kun ubos kaayo og sweldo unya wa pa gyu’y security of tenure. Mao sab ni ang reklamo sa ubang kawani sa gobiyerno nga nagtrabaho sud na sa pipila ka tuig apan nagpabiling casual. Nganong di ma-regular ang usa ka casual nga kawani sa gobiyerno? Kana nga pangutana ang atong tubagon karon.

Dear Atty. Divina,

Maayong adlaw kanimo, usa ako sa hilig ug tigbasa sa imong column sa Banat News, aduna lang ako’y pangutana parti sa akong problema ug dili lang seguro kay ako ra kun dili sa tibuok nga nagtrabaho nga casual or contractual sa gobyerno labi, suma sa akong nahibaw-an sa atong balaud nga kadtong mga casual or contractual nga gi-hire gyud sa company nga after 6 months ma regular na, karun ang akong mga pangutana mao ni: 1.Wala ba diay kitay automatic nga regularization after 6 months sa pagtrabaho sa gobierno bisan og eligible na? 2. Nganong ang Civil Service kusog ra man magpa exam ug sub-prof ug prof nya dili man sila maka deploy og mga pasado na sa lainlaing government agencies? 3. Ngano man sad ning atong ubang government agencies nga dili man sila magsabot sa civil service nga kung pwede unahun og pang recruit ang mga eligibles? 4.   Kun pananglitan wala pay bakante nga position agency, wa bay balaud nga samtang magpaabot nga naay mabakante nga position ang pinaka ubos lang sa nga position pero at least regular na?Daghan pa unta kog mga pangutana nimo Atty. Divine parte ani atong pamalaod sa panarbaho, mao naaghat ako pag email nimo kay basin na lang makatabang sad ka naku ug sa uban pang ingun ani sad ang kahimtang nila nga mga eligible nya hangtud pila na ka tuig nag-antos sa pagka-contractual or casual. — RAMIL ARSENAL (CONTRACTUAL) Government Employee

Dear Ramil,

Akong dakong pasalamat sa imong pagbasa kanunay sa Banat News. Lahi ang balaod nga gipatuman alang sa atong mga government workers ug sa mga trabahante sa private sector. Ang Labor Code mao nay balaod alang sa mga kawani sa pribado samtang ang Republic Act No. 6656 nga nagprotihir sa security of tenure sa mga Civil Service Officers and Employees ug uban pang related laws maoy alang sa mga kawani sa gobierno. Way automatic regularization sa mga kawani sa gobierno bisan pila na ka katuig nga nagtrabaho isip casual nga kawani. Matud sa Civil Service Commission nga ang ilang basihan nga mamahimong regular ang kawani sa gobierno mao ang (1) eligibility, (2) qualification sa position ug (3) ang plantilla sa position, sama sa mga magtutudlo nga kinahanglan gyud nga adunay item. Ang mga casuals or contractual nga kawani way plantilla hinungdan nga dili sila maregular ug wa silay security of tenure. Ang Civil Service Commission igo lang mo administer sa mga examinations alang sa mga professionals ug sub-prof ug wa silay gahum nga morekomendar o mopatrabaho sa mga mopasar niini kay ang ahensya sa gobierno nga gitahasan nga motabang sa mga job applicants sa pagpangita og trabaho mao man ang Dept. of Labor and Employment kon Dole. Sa Cebu City aduna tay DMDP ug sa Kapitolyo aduna tay PESO kon Prov’l Employment Service Office nga mamahimong kadangpan sa mga aplikante. Ang mga eligibles mao gyud unta na ang unahon sa pag-hire sa atong mga ahensya sa gobierno apan usahay kay aduna may palakasan system mauwahe hinuon ang mga eligibles sa pagsud sa trabaho. Ang matag ahensya adunay ilang kaugalingong panginahanglan sa trabaho busa ang atong mga policy makers di makadiktar kanila kun kinsa ang ilang ihire nga empleyado. Hinaut nga akong natubag ang imong pangutana. – Atty. Divine

Kun aduna moy pangutana ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News or email sa [email protected] og ako kining tubagon matag Mercules og Domingo.