Gumikan sa atong kalisod karon, kadaghanan sa atong mga kaigsuonan modangop gyud sa pagpangutang. Ang uban mogamit og mga credit cards ug ang uban mogamit og mga P.O cards. Di man ni problema ang mangutang basta makabayad lang ta, apan motumaw gyud ang problema kun di na makabayad ang nangutang, busa kini nga pangutana ang atong tubagon karon.
* * *
Dear Atty. Divine:
Good day to you. I want to seek your legal advice regarding the case of my sister nga naka-utang og P.O. card sa usa ka guarantor og P.O sa usa ka tindahan nga equivalent og 60 cards amounting to 30,000.00. Ang maong P.O cards iyang gipa-convert to cash nga tag 405.00 ang usa, ug gipautang as lending sa iya client nga mikuha niya og P25,000 og bayran after one month apan wa makabayad so wa sab makabayad ang akong sister sa iyang guarantor.
Last June gisulong ako sister sa guarantor sa iyang opisina ug gitulisok atubangan sa iyang mga kauban ug trabaho ug giingnan nga "MANGINGILAD KANG DAKO”. Kada paningil sa guarantor thru text iya gyud ni tawgon og mangingilad. Ug magsige bahad ang guarantor nga og dili siya mobayad sa tibuok kantidad nga 30 thousand iya gyud kini ipapriso.
Unsa may angay buhaton sa akong sister? ORAL DEFAMATION, PSYCHOLOGICAL ABUSE, HARASSMENT THRU TEXT and THREAT SA LIFE SA AKO SISTER. Ang makaya sa akong sister 3,000 per month ra gyud. Unya kay dili man dawaton sa guarantor ang data Atty. Ang akong pangutana, kung magpapriso akong sister, pila man pud ka buwan ang iya alagaran sa prisohan? Gihagit sa akong sister ang guarantor nga og mapriso siya dili gyud siya mopiyansa basta inig gawas niya sa prisohan dili na pud siya pabayron sa iyang utang, pwede ba ni nga magpapriso na lang siya? —Jekjek”
* * *
Dear Jekjek,
I think dili lang ang imong sister ang nagkaproblema sa utang, maayo gani nang iya kay 30 mil ra pero nahasol gyud siya tungod sa sige og paningil sa guarantor kay siya man say manubag niana sa tindahan nga iyang gikuhaan og P.O. Ako na ni nga gihisgutan sa atong column kaniadto nga nalatid sa atong batakang balaod nga way mapriso sa utang gawas lang kun mo-issue ka og cheke nga mountol nga mamahimo kang makiha. Ang maayong buhaton anang imong sister mao ang paghinay-hinay gyud og bayad sa maong utang, kun di siya modawat sa data, tiguma lang ang kuwarta then ibayad niya kun makompleto na. Kadtong iyang pagpakauwaw mamahimo niyang ikiha ang guarantor og Oral Defamation ug kanang iyang pagpanghulga sa text mamahimo sab na niyang ireklamo og ipa-blotter sa Police. Dili mahimo nga ang atong utang, bayran pinaagi sa pagpapriso kay usa na ka kalapasan sa batakang balaod. Mas maayo nga makig-estorya og tarong ang imong sister sa guarantor ug iyang hangyuon nga hinay-hinayan lang niya sa pagbayad. Atty. Divine
* * *
Kining mga susamang kasinatian, magsilbi unta ni nga leksyon kanato. Di gyud maayo nga mangutang ta aron sab atong ipautang kay ang posibilidad niana di gyud ka mabayran sa saktong oras kay ang imong gipautang labaw pud nga nagkalisod. Maayo man ang magnegosyo apan pangita og laing negosyo nga tinuod gyud nga mokita ka unya tarong ang pamaagi aron di ka maapiki. Kun duna mo ipangutana, ipadala lang sa: Legal Corner sa Banat News or email sa flores_divina@yahoo.com