Pang-opaw sa kabukiran

Nalipay ko nga nakaamgo na ang kagamhanan sa siyudad sa Sugbo nga ang padayong pag-develop sa kabukiran sa siyudad, ilabi na diha sa barangay Guadalupe nakamugna og baha dinhi sa mamala. Kadtong nagsunod sa Tikdol sa Pordoy saksi unsa kita ka-emosyonal sa pagtuki batok nianang mga developer nga mga gahi kaayo og ulo nga bisan sa kadako na sa kadaot nga ilang nadulot, padayon gihapon sila sa pagpang-opaw sa kabukiran.

Wala man gyuy laing mapasanginlan kun ang tiilan sa bukid hasion sa baha gawas sa pagka-opaw sa ibabaw sa bukid.

Dili usab makapanghimakak ang mga subdivision developer tungod kay bisan dinhi sa sentro sa siyudad makita man nga ang kabukiran sa Cebu city nanga-opaw na.

Kun nanga-opaw na, unsaon pa man sa pagpugong sa tubig gikan sa kabukiran kun wala nay mga kahoy nga mokupot?

Ilaron lang ta sa mga developer sa ilang mga PR nga aduna silay “massive reforestation” unya ipakita dayon ang mga gipananom nga hilabihan pa kagagmay sa mga seedlings, wala pay seguro kun motubo ba. Bisan pa tingale og mag-massive reforestation kita, dili kini makasulbad sa suliran nga atong gisagubang karon – ang pagbahabaha mugna sa bul-og sa tubig gikan sa bukiran.

Kay gipamutol sa mga developer ang kakahoyan unya gi-opawan ang kabukiran, nasayod sila nga ang mosunod niana mao ang baha. Ug nasayod sila nga kanang ilang gipananom mapuslan, napulo ngadto sa 20 pa ka tuig sukad sa pagtanom niini; ug sa mga gipananom, mga 50 ngadto sa 70 porsiyento lamang ang motubo ug modagko.

Paborito kaayo sa mga developer ang kabukiran sa ilang mga   development project. Tungod tingale kini kay wala nay mga lugar sa mamala nga kahimoan sa ilang mga proyekto.

Dili ko “against” niining mga housing project sa mga developer, bisan tuod og grabe na kamahal sa mga unit nga ilang gipamaligya. Ang ako lang nga tan-awon unta nila nga dili kini makadaot sa kinabag-ang katawhan.

Tingale moingon ang mga developer nga dili nila intensiyon ang paghatag og kadaot sa kinabag-an.

Apan sa ilang gihimong pagpang-opaw sa kabukiran, ang kalikupan ang ilang gidaot. Ug kun daoton nato ang kalikupan, kitang katawhan ang mag-antos kun maningil na ang kinaiyahan.

* * *

Laing nakadaot sa atong kabukiran kanang pagpang-uling sa mga mag-uuma. Sa amo sa Minglanilla, ilabi na sa mga bukiran sama sa Campo 7, walay nagbadlong sa mga mag-uuma sa paghunong sa ilang kaingin ug pagpang-uling.

Nanghinaot ko nga ang mga opisyal sa lungsod sa Minglanilla, mohimo og polisiya nga ipatuman na sa hingpit ang balaod sa pagdili sa kaingin.

* * *

Ang presidente sa National Confederation of Barangay Health Workers of the Philippines mipasabot ning Tikdol sa Pordoy nga sa bag-ong balaod, adunay duha ka klaseng Barangay Health Worker, mao ang nasakop sa GO (government organization) ug NGO (non-governmental organization) nga naghatag og serbisyo sa panglawas ngadto sa komunidad.

Mao kini ang hinungdan nga bisan walay barangay nga giserbisyohan si Abadiano, nagpabilin siyang presidente sa pederasyon sa BHW sa probinsiya ug sa rehiyon, nga mao usab ang nakaingon nga napili siyang president sa national federation.

Giangkon ni Abadiano nga P130 kada BHW ang membership fee apan ang P50 niana adto sa national federation, P5 sa regional federation, P5 sa provincial ug ang P60 alang sa burial assistance program. Apan ang maong kantidad adto ibayad sa tresurera sa federation. Gipakita ni Abadiano ang listahan sa mga namatay nga BHW sa probinsiya ug usa sa siyudad sa Sugbo kang kansang mga pamilya nakadawat og tag-P15 mil nga burial assistance.

Ang president sa BHW Federation Cebu City Inc. nga si Eleonora Morre nagkanayon nga ang bana ug duha ka mga anak ni Abadiano tua sa gawas sa nasud, busa aduna kini kabtangan nga iya sa iyang pamilya.

Gipasabot ni Abadiano nga nakapasabot na usab siya sa Bureau of Internal Revenue (BIR) kabahin sa mga reklamo nga gisang-at ni Gavino Uy, BHW sa barangay Pari-an nga maoy giilang presidente sa BHW Federation Cebu City Inc., kalabot sa giingon niyang kabtangan.

Apan giklaro ni Abadiano nga bisan tipik sa iyang balay nga iya sa iyang pamilya, gihimo niyang opisina aron dili na makagasto og abang. Nahibulong usab si Abadiano ug Morre nganong adunay mga hulga sa kinabuhi si Uy ug iyang gikonektar sa iyang pagka-BHW nga kasagaran sa mga BHW mga babaye man.

Si Abadiano adunay mensahe ngadtong Uy: “Una mohatag og komentaryo, i-correct, i-verify una ang facts first number of members, kinds of membership ug membership fee.

Hinuon, si Abadiano, Morre ug mga opisyal sa federation nangayo og appointment ni Mayor Mike Rama aron makig-dialogo aron mapasabot ang posisyon sa mga BHW federation ug sa mga opisyal ug mga sakop niini.