Nganong mag-strike man?

Wala mabangbang ang labor dispute sa Salcon Power sa Naga sa dihang misulod gi-apilan og mga walhon.

Akong nasayran sa miaging semana, magkasabot na unta ang management sa Salcon ug Salcon Power Independent Union (SPIU) atol sa ilang inisyal nga panagsabotsabot nga gipatung-an sa National Conciliation and Mediation Board (NCMB).

Apan sa dihang naabot si Roxanne Doron sa Kilusang Mayo Uno, nahugno ang sabotsabot. Buot gyud ipatuman ang “strike vote” pinaagi sa pagsang-at og notice of strike vote kay lagi naa kunoy deadlock.

Kun modaog ang “yes” votes, mahimong maka-strike ang mga trabahante sa Salcon.

Apan kataw-onon kaayo ang nakab-ot nga desisyon sa unyon. Ang rank and file workers sa Salcon mas maka-enjoy pa og dugang benepisyo pinaagi sa negosasyon alang sa Collective Bargaining Agreement (CBA) kay sa paglusad og strike nga gitumong pagpugos sa management sa Salcon pagdawat sa gipangayo sa unyon nga grabe ka imposible ug labaw’ng dili resonable.

Gani, ang mga supervisor nakahunahuna niini ug dali silang mipili sa mas paspas nga sabotsabot.

Kana untang strike, maayo lamang kana kun imposible na kaayo nga mahitabo ang sabotsabot.

Sa sitwasyon karon diha sa Salcon, hayag pa man ang mga kahigayonan sa sabotsabot ug ang management sa Salcon wala man mobiya sa lamesa aron makigsabot sa mga lider sa SPIU.

Apan nganong mag-strike man gyud?

Dili ba ang inyong gusto mao man ang pagduso sa tagsatagsa ninyo ka katungod? Ang strike ba ang saktong taming o ang lamesa kun asa kamo mahimong magkasabot?

Ang CBA kun mapirmahan sa isi’g ka habig, magsilbe kini nga balaod tali sa mga trabahante ug sa management kun wala lang makalapas sa Labor Code ug sa ubang balaod.

Pinaagi sa sabotsabot alang sa CBA, ang management mas ganado nga makig-compromise. Bukas ang management sa increase nga 10 porsiyento alang sa unang tuig ug otso porsiyento sa ikaduhang tuig. Natuki kini sa NCMB meeting niadtong Agosto 18 tali sa mga representante sa SPIU ug sa Salcon.

Nasayod ang mga representante sa unyon nga kun mahitabo ang strike sa Salcon, mahimong mo-assume dayon og hurisdiksiyonang Department of Labor and Employment (DOLE) tungod kay Salcon usa ka power firm nga usa ka vital institution.

Ang ROMM mahuman sa 2012. Apan ang pagka-usab sa hunahuna sa mga representante sa unyon tungod sa panginlabot sa organizer sa KMU makapataas pa sa legal battle tungod kay kun mo-intra ang DOLE, wala’g tuo unya ang kiha sa management batok sa unyon o ang unyon batok sa management.

Kun ingon niini ang sitwasyon, mapupos ang panahon nga dili maresolbar ang isyu. Suwerte ang Salcon kay usa ka kompaniya nga mahimong mokita sa laing negosyo. Luoy ang mga trabahante nga naminaw sa sayop nga desisyon paghimo sa strike vote kay malangay ang benepisyo (kana kun dili mapilde!) nga mahatag pinaagi lang unta sa sabotsabot ug dili sa strike.

* * *

Nahibaw-an na gyud ang tinuoray nga rason nganong wala mangita og alternatibong lugar asa mahimong ipahiluna ug i-segregate ang mga basura human pasirad-i ang Umapad dumpsite niadtong Hunyo 5.

Ang hinungdan niini mao diay ang umaabot nga P200 million material recovery facility nga tukoron sa Consolacion. Ang Consolacion buot nga makig-consortium sa Mandaue kay ang mga basura sa Consolacion dili paigo aron makaginansiya ang negosyanteng Koreano nga mobubo og puhonan alang niining MRF facility.

Wala man untay problema kun ingon niini ang gipangita ni Mayor Jonas Cortes. Ang wala lang nako ma-uyoni mao ang estilo sa pagsulod niini.

Una, nangayo si Jonas og P33 milyones nga budget sa Konseho sa dakbayan sa Mandaue aron igasto sa eco-park sa Umapad dumpsite. Wala mo-uyon si Bise Mayor Carlo Pontico Fortuna tungod kay wala makasumiter og mga dokumento si Jonas aron suportahan ang iyang plano nga eco-park.

Wala pa gyud matagbaw, ang iyang abogado nga si Atty. Benjamin Cabrido mi-entra sa salida. Iyang gisaway ang konseho nganong mibabag (kuno) sa eco-park ni Jonas. Ginamit ang iyang pagka-environmental lawyer, iyang gihadlok ang konseho nga ikiha.

Mahimo kaayong ikiha ni Cabrido, isip environmental lawyer, ang mga sakop sa konseho, apil na si Fortuna. Apan ang maayo niyang buhaton mao ang pakig-estorya sa iyang kliyenteng si Jonas nga ipadali og sumiter ang gipangayong mga dokumento sa konseho pag-justify sa P33 milyones nga pundo alang sa iyang eco-park nga makahayahay sa mga yuta sa palibot sa dumpsite nga iya sa mga Cortes.

Si Atty. Rory Sepulveda sa Kapitolyo mitug-an nga si Cabrido apil usab sa business deal alang sa pag-abli sa dumpsite sa Consolacion.

Kun mao kini ang nakitang alternatibo nga dumpsite sa Umapad, dakong sagubangon sa Mandaue sa umaabot ang pagbayad unya og dumping fee.

Maayo lang kun si Jonas pa ang mayor, ang matagamtam niya unya ang kapait pagbayad sa dumping fee nga ipatuman niana unyang MRF sa Consolacion nga panag-iyahan sa usa ka Koreano.

Apan kuyaw-kuyaw ra ba kini siya nga dili na masublian, ang mosunod nga mayor maoy mabuktot pagbayad.

Ang maayo ni Jonas, maminaw sa mga tawo diha sa Mandaue. Dili magpataka og yango sa ulo aron motando sa gusto sa iyang mga alalay nga walay laing gihunahuna, ang ilang kaugalingon lamang.