Tinay-ogay sa utok

Mosugot ba kamo nga himuong tipik sa subject nga Physical Education sa mga tunghaan ang boksing?

Gisugdan kining maong ideya ni DepEd officer-in-charge Fe Hidalgo, unya dinhi sa ato sa Cebu, si Bokal Juan Bolo miduso sa maong sugyot pinaagi sa usa ka resolusyon nga iyang gihaon sa hunta probinsiyal sa lalawigan.

Dili nato mabasol si Hidalgo ug si Bolo ug sa ubang mga tawo ug opisyal sa gobyerno nga uyon niining maong sugyot. Usa ka factor nga atong ikonsiderar mao ang pagkamahiligon nila sa isport nga boksing o ba kaha natan-aw nila ang dungog nga nahatag ni Manny Pacquiao ug ubang mga bayani sa maong natad sa isport.

Dili ko moawhag ninyo nga dili pasuportahan kining maong laraw. Adunay rason nganong giduso kining maong sugyot ug sama niana, adunay rason ang mga misupak niini.

Sa isyu sa PDI pinetsahan Hulyo 21, 2006, si Manolo Iñigo mipresentar sa iyang mga pagtuon nga nagpakita nga dili angay ang boksing himuong tipik sa training sa kabataan diha sa mga tunghaan.

Sumala pa ni Iñigo nga mismo si Dr. George Lundberg, editor sa Journal of American Medical Association miingon: "It's abuse, pure and simple. Si Lundberg, matud pa ni Iñigo, mipaklaro gyud nga ang mga batan-ong boksidor nag-atubang og dakong risgo. "It (boxing) is predictable damage and, if it involves children, of kids bashing each other, hurting each other, then this makes a pretty good case of child abuse."

Ang gipanulti ni Lundberg maoy nakaaghat paghulagway ni Iñigo sa boksing nga usa ka bayolenting klase sa isport.

Bisan wala na lang kanang gisulti ni Lundberg ug kang Iñigo, mismo kitang mga makakita sa away ni Pacquiao ug sa iyang mga kontra sa ring, nga magwasikwasik ang dugo, manghubag ang kilay, ngabil, ug mangagisi ang panit sa nawong, makaingon gyud kitang brutal ang maong klase sa isport.

Si Dr. Dominick Purpura sa Albert Einstein College mi-demonstrate giunsa pag-develop sa brain damage sa mga boksidor tungod sa mga sumbag diha sa nawong ug ulo. Matud niya nga ang sige-sige nga sukmag ngadto sa ulo sa boksidor makahinay sa 'development' sa iyang utok.



Tiaw mo kana!

Kulang man gani og nutrisyon ang atong mga tinun-an sa elementarya ug sekundarya karon tungod sa kalisud, pun-an pa gyud og paghinay ang development sa ilang utok pinaagi sa pagpatay-og niini sa kinumo sa ilang mga ka-sparing unya sa ring.

Imbes ubanan nato ang mga paninguha nga molambo kita sa natad sa English, Math ug Science, ipasukmag na hinuon ang ulo diha sa boksing atol sa P.E.?

Tan-awa unsa ka-yabag ning ideya ni Hidalgo sa DepEd, gusto niya nga adto i-pokus ang boksing sa high school kay pa-pokuson niya sa academics ang mga elementarya.

Si Dr. Joseph Boyle, presidente sa American Medical Association, nagkanayon nga adunay pipila na nga seryosong na-disable bisan sa hamubo niining pagkalambigit sa boksing, bisan sa mga ginagmay nga duwa sama sa amateur boxing. "Amateur boxing is the farm team for professional boxing," matud niya.

Dili garantiya kanang padded headgears nga dili matay-og ang utok sa tawong masukmagan sa ulo. Ang purpose sa headgear mao lamang ang pagpaminus sa sakit nga matagamtam sa boksidor kun masukmagan sa iyang kontra sa ring, ilabi na kun amateur boxer pa siya.

Gawas sa pisikal nga aspeto, adunay dili maayong tilimad-on nga idulot ang boksing kun itudlo sa P.E. sa mga tunghaan. Nagtudlo og pagka-bayolente sa bata ang boksing. Imbes matudloan siya sa batasan nga dili dayon mobakyaw sa mga kamot kun may makasala kaniya o molapas sa iyang katungod, gitudloan na hinuon nato siya og pakig-away.

Gawas pa, ang boksing dili sama sa martial arts sa mga Hapon nga giubanan gyud og mga pagtulun-an nga itisok ngadto sa mga nagtuon sa aiki jujutsu, karate, judo, kendo, ug nianang sikat nga kung fu sa mga Intsik. Kini nga mga pagtulun-an sama sa pagkamapa-ilobon, birtud sa pagkamatinun-anon, disiplina, maayong pamatasan, ug labaw sa tanan, ang pagperpekto sa karakter sa tawo tipik sa training sa oriental martial arts.

Maayo baya ang taras ni Hidalgo nga nangiyawat makit-an ang laing Manny Pacquiao sa umaabot henerasyon diha sa mga tinun-an nga ipahimulos niining iyang sugyot.

Apan diay iyang sulti, kamoy hukom unsa nga klaseng ideya ang anaa sa utok ni Hidalgo: "Boxing could be a way out of poverty for some kids, but we would still want the children to learn to read and write."

Unsaon gud intawon paghaon gikan sa kalisud sa usa ka tinun-an pinaagi sa pamoksing? Mokaon una siya og pila ka sakong bugas ug mosinati una siya og daghang pagsulay una pa makatupong sa naabtan ni Pacquiao.

Ibutang nato nga tinuod ang sulti ni Hidalgo, usa o duha ka Manny Pacquiao sa umaabot nga henerasyon ang makit-an.

Apan pila na unya ka utok ang tay-ugon niining programaha? Unsang paagiha mahaw-as sa kalisud ang kabataan pinaagi sa boksing?

Ang akong punto mao nga dili lamang diha sa boksing mahaw-as gikan sa kalisud ang kabataan. Mahimo kaayo kini pinaagi sa paghunong sa korupsiyon sa gobyerno unya patas-an ang budget nga igugol sa programa sa edukasyon sa nasud.