Duha ka pahoy

Duha ka kanhi mahistrado sa Korte Suprema lahi og baruganan dihang sila pay tighubad sa balaod ug karong sila nay tigdupa sa administrasyon:

• Si Executive Secretary Lucas Bersamin nanalipod sa paggamit sa budget para sa gastohan nga wa tugoti sa Kongreso, nga iyang gideklarar nga unconstitutional niadtong 2014;

• Si Ombudsman Samuel Martires niinsistir niadtong Miyerkules nga way balaod nga nagsugo sa pag-file sa Statement of Assets, Liabilities and Net Worth (SALN), pero nibotar niadtong 2018 pagpalagpot ni kanhi Chief Justice Ma. Lourdes Sereno (nga gigukod ni kanhi Presidente Rodrigo Duterte, nga maoy nagtudlo ni Martires sa puwesto) tungod sa kapakyas pagsumiter sa SALN.

* * *

Ang baruganan ni Bersamin niadtong 2014 nanukad sa iyang pagbasura sa Disbursement Acceleration Program (DAP) ni anhing Presidente Noynoy Aquino, nga kaatbang sa nagtudlo niya nga si kanhi Presidente Gloria Macapagal Arroyo.

Ang iyang pagbalitok karon nanalipod ni Bise Presidente Sara Duterte Carpio, ang nakapahimus sa ?125 milyones nga confidential funds nga ilegal nga gibalhin niadtong 2022 ug anak sa nagtudlo niya pagka Chief Justice, ug aron magpabilin sa puwesto isip tigtabon sa mga hugaw sa presidente ug bise presidente nga nangraket sab sa Department of Agriculture ug Department of Education.

* * *

Si Martires imbes motuman sa iyang trabaho paggukod sa mga kawatan sa gobyerno nangraket hinuon sa pagdupa sa mga kriminal:

• Pagtago sa reports sa Commission on Audit (COA) gikan sa publiko;

• Pagtago sa SALN, labi nang kang Duterte, gikan sa media ug sa publiko;

• Pagpasalig nga way silot ang kapakyas sa pagsumiter og SALN; ug

• Pagpataka nga way balaod nga nagsugo sa mga opisyal ug trabahante sa gobyerno pagsumiter og SALN.

* * *

Silang Bersamin ug Martires maoy mga ehemplo sa mga opisyal sa gobiyerno nga niusik sa ilang mga puwesto–kay independente man unta ang Korte Suprema ug ang Ombudsman gikan sa diktasyon sa Malakanyang ug sa Kongreso.

Imbes gamiton para sa katarung ug ipatigbabaw ang balaod ug interes sa nasud ug sa katawhan, nagpagamit na hinuon aron (1) pagbayad sa ilang mga utang kabubut-on, (2) pagpabor sa hakog nga mga demanda sa mga nagtudlo nila sa katungdanan ug (3) pagpaburot sa ilang pribadong mga bulsa.