Kalbaryo sa suholan

Mag-una sa adlaw sa eleksiyon ang Adlaw sa Pamuo. Nga imbes higayon sa pagsaulog sa kadaogan sa mga anak sa singot nahimong tinuig nga kalbaryo. Pagtimaan sa pait nilang kahimtang, sa pagkalansang sa suholan, sa pagpangyatak sa ilang katungod ug mga saad para nila nga wa matuman.

Usa sa mga timaan sa pagpanamastamas mao ang nag-ung-ong nga mga petisyon sa wage boards sa Central Visayas ug ubang rehiyon. Gitun-an sa mga mamumuo ang labing tukma nga uminto sa suholan. Pero sayon rang ibasura sa konsabo sa mga negosyante ug gobyerno.

 * * *

Ang trabaho pagtakda sa suholan iya unta sa Kongreso. Pero kay mas ganahan man ang mga magbabalaod nga mopalusot sa ilang pork barrel, ilang gipasa ang trabaho ngadto sa National Tripartite Wages and Productivity Commission. Nga nitugyan sab sa trabaho ngadto sa mga rehiyon.

Ang regional wage boards dunay tagduha ka representate sa labor ug management ug tulo sa gobyerno. Pero kanunayng 4-2 ang resulta sa botasyon kay ang regional directors sa Department of Trade and Industry ug National Economic and Development Authority mas ganahang modapig sa mga negosyante.

 * * *

Kon bukid man g’yud sa buot sa mga senador ug mga kongresista ang pagkuha pagbalik sa ilang gahom sa pagtakda sa mas makiangayong suholan, makatabang sa tanang hingtungdan kon kausa sa kada lima o napu ka tuig, ilang sublion ang nagkatuiris nga wage orders sa regional wage boards. Nga niresulta sa pagkalansang sa mga suholan sa labing kabos nga rehiyon, nga taga liog nang biya sa dagkong mga syudad.

Makahimo ang Kongreso pagtakda og nasudnong minimum nga suholan. Nga mahimong palabwan pero di kapaubsan sa wage boards.

 * * *

Kinaham nga palusot sa nagkonsabong mga negosyante ug mga opisyal sa gobyerno nga sakop sa wage boards mao nga ang baratong suholan makadani og dugang mga negosyante ug ubang makapalambo sa mga negosyo ug makadugang sa kahigayonan sa trabaho.

Kon mao, nganong ang mga rehiyon nga kinagamyan og suholan, sama sa Bangsamoro Autonomous Region sa Muslim Mindanao, mao may kinapobrehan? Pipila ra ang mga negosyante nga ganahang motukod og mga negosyo sa mga lugar nga ang suholan sa mga trabahante labihang gamaya nga di kapalit bisan sa batakang panginahanglan.