Basura ni Rama

Nahibawo na ka unsay mahitabo kun maminaw sa sulti ni Cebu City Mayor Mike Rama: Dugay’ng mahuman; daghang sangit-sangit sa mga butang nga way labot; maglisod pagsubay unsay tinuod nga gipasabot; ug kuyawan ka nga kantahon ang kataposang bahin sa way kinutoban niyang pamahayag.

 Maong mas mapuslanon kun tan-awon ang iyang buhat. Sa problema sa basura sa Dakbayan sa Sugbo, lahi ang iyang istorya sa aktuwal nga nahimo. Nipasalig siya sa paggamit sa “political will” pagtak-op sa sanitary landfill sa Inayawan. Apan duha ka tuig na human nakabanos sa City Hall, nagpabilin ang dakong bukid sa basura.

***

 Di kapanghunaw og responsibilidad si Rama sa dakong eskandalo sa pagpadayon sa open dumping sa Inayawan. Sukad pa sa sinugdanan, sa Enero ning tuiga, nagkayamukat nang daan ang iyang gisudlan nga transaksiyon pagbayad og pribadong kompaniya paghakot sa basura gikan sa Inayawan ngadto sa bag-ong sanitary landfill sa Consolacion.

 Ang Armed Builders and Supply gipasanginlan nga wa katuman sa ilang obligasyon sa kontrata uban sa City Hall nga mopagamit og 15 ka dumptrucks, usa ka backhoe ug usa ka payloader. Apan guba nang daan ang usa sa duha ka heavy equipment sukad sa Enero ug pito ra sa 15 ka trak ang nanghakot og basura.

***

 Makapabitay ni Rama ang suwat ni Engr. Randy Navarro, tagduma sa Landfill Operation, niadtong Marso 26. Sa ato pa, unom ka buwan nang nilabay, gisumbong ni Navarro sa mayor ang mga bulilyaso sa Armed Builders and Supply. Apan giyak-an ni Rama ang makapaalarma nga kasayuran.

 Di si Rama ray nagmika. Nangiyugpos ug wa say gihimo ang ubang nakadawat og kopya sa suwat ni Navarro nga silang City Administrator Jose Marie Poblete, Engr. Rolando Ardoza, pangu sa General Services Office, City Councilor Edu Rama ug ang mga sakop sa Solid Waste Management Board.

***

 Ang suwat ni Navarro nagbutyag sab sa sayop nga ang nagtipun-og nga basura sa Inayawan nanukad sa sayop nga math sa pamunoang Rama: 414 ka tonelada ang basura matag adlaw; 127 ka tonelada sa basura ra ang labing daghang mahakot paingon sa Consolacion; maong 287 ka tonelada sa basura ang mahibilin matag adlaw.

  Labing menos 70 mil na ka tonelada sa basura ang nagbuntaog sa Inayawan hangtod karong buwana. Makapahibung pa ba nga dakong bahin sa basura modahili sa dagat ug matag karon ug unya moulbo ang sunog? Nga maoy posibleng katin-awan nga wa nang kaabot sa Rama Compound sa Basak-San Nicolas ang kalang-og sa basurahan. Nga maoy gipasikaran ni Mayor Rama sa pagdeklarar nga, bisan sa reklamo ni Navarro, ni-arang-arang na ang sitwasyon.

***

Email: