Grabeng telebabad

Daling gisagop sa Malakanyang ang sugyot sa usa ka kongresista sa oposisyon nga inay usikan ang daginutong kuwarta sa gobyerno para sa gastusong tradisyonal nga mga linya sa telepono angayng gamiton na sa nagkalainlaing ahensiya sa gobyerno ang moderno ug baratong teknolohiya sa komunikasyon, ang Voice Over Internet Protocol (VOIP).

Ambot aron ba pagpahiyos sa laing eskandalo-nga niabot og P3.7 bilyones ang gasto sa gobyerno sa telepono sa niaging tuig gikan sa P3.2 bilyones sa 2003-o pagdasig sa pagtuki sa mga isyu nga wa masentro sa pasangil sa pagpanikas, pagpangawat ug pagpamakak ni Pres. Arroyo, ang pagtuon sa pagamit na sa gobyerno sa VOIP usa ka ideya kansang panahon niabot na.

Nga segurong makapahuramentado sa labing dagkong mga tigsuporta sa presidente-ang higanteng mga kompaniya sa telepono.

* * *

Ang kadako sa ginansiya sa mga konsumidor sa VOIP-nga ang mga tawag magsubay na sa Internet inay sa mga alambre ug mga poste sa telepono-karibalan lang sa kadako sa maiban sa naghitinghiting nga ginansiya sa mga kompaniya sa telepono. Basaha ug hilaki ning kuwentada:

lKon motawag ka sa imong kapamilya sa US ginamit ang karaang telepono, pabayron kag P27 kada minuto; pero

lKon motawag ka sa US pinaagi sa VOIP, mogasto ka lag P1.40 kada minuto, o 5% ra sa gikolekta sa mga kompaniya sa telepono, malibre pa gani kon pulos mo nagamit og computer.

Sa ato pa, kon nag-VOIP pang gobyerno sa niaging tuig, ug bisan sa pag-usik-usik para sa personal nga mga tawag sa mga opisyal ug mga kawani sa nagkalainlaing ahensiya, P185 milyones ra unta ug di P3.7 bilyones ang napilde sa nasudnong panudlanan.

Kon mahibawong kinabag-an sa publiko ning makauuwaw nga anomaliya, kinsa pa may buang nga magpatulis sa higanteng mga kompaniya sa telepono?

* * *

Pagtumaw sa VOIP sa US, gipabahaan sa higanteng mga kompaniya sa telepono og kuwarta ang mga bay balaoranan sa mga estado aron pagpabilin sa makabungog nilang ginansiya. Pero wa nila kapugngi ang teknolohiya kansang panahon niabot na. Maong nihagsa ang bayranan sa telepono sa US ug napugos ang mga kompaniya pagtanyag og dugang serbisyo ug kasayon aron di hingpit nga biyaan sa ilang mga kustomer.

Ang National Telecommunications Commission (NTC) nideklarar na sa VOIP nga value-added service. Sa ato pa, wa na kinahanglang prangkisa gikan sa Kongreso. Samtang gisupak sa mga kompaniya sa telepono ang hukom sa NTC, nisurender nang daan pinaagi sa pag-apil sa VOIP. Maong bisag uwahi na segurong mohagsa sang bayranan sa telepono sa Pilipinas.

Sa pikas bahin, di hingpit kapasalipod si Pres. Arroyo sa eskandalo sa telepono. Kay di unta moburot pag-ayong bayranan sa gobyerno kon wa pa sila magsigeg tinawganay ni kanhi Comelec commissioner Virgilio Garcillano.