Galingan nga bato

Nalingaw ko nga nagsud-ong ni Noy Cesar nga padayong naggaling sa lima ka gantang nga linubong mais, gamit ang karaang galingan nga bato. Pinaagi sa kahoy'ng tuyok nga gitaod sa kilid sa galingan nga nahisama sa dusoanan sa karomata, paspas kini nga gituyok ni Noy Cesar nunot ang pagtuyok usab sa galingan nga bato.

Molugwa sa pagdailos ang ginaling nga mais sa matag kilid sa galingan ug mopatighulog sa gihaklap ug gisawod nga banig diha sa hawanan sa payag nga nahimutangan sa galingan nga bato.

"Fred, gamit gayud kaayo kining karaang kabilin nga galingan nga bato! Makadalidali mig galing si Inday Celing, ilabi na kun maglinya ang daghang magpagaling og mais sa galingang-de-makina sa baryo...!" mapahiyumon si Noy Cesar nga paspas kaayong nakatuyok sa kuptanang kahoy sa galingan.

Karaan ang maong galingan nga bato. Sa pagkamatngon kog buot uban nila ni Day Celing ug Do Juan nga akong mga magulang igsoon (tulo ra kaming managsoong anak), mao na kini ang gigamit nila ni Tatay Vidal ug Nanay Tutay sa paggaling og ginantang linubong mais.

Kabilin usab ang galingan nga bato sa mga ginikanan nilang Tatay ug Nanay nga akong mga apohan. Sa dihang mitungtong na ko sa Grade Six, namanso ko ang paggaling og mais sa galingan nga bato, kay ako naman ang kanunay'ng sugoon ni Nanay Tutay sa paggaling og mais, kay sila si Day Celing ug Do Juan mao man ang manghornal sa asyenda alang sa bangkelyang kinitaan sa among pamilya.

Paglabay sa katuigan, human mitaliwan ngadto sa laing kalibutan sila si Tatay ug Nanay, nagkatibulaag ming mga managsoon. Nanimpalad ming duha si Do Juan sa pagpanarbaho sa siyudad. Si Inday Celing nga maoy nahabilin sa banika aron maoy moamuma niini, naminyo dayon kang Noy Cesar, diin ilang gipuy-an ang kabiling balay.

Si Do Juan ang palarang miasenso namong tulo ka managsoon ug maoy naharuhay ang kahimtang uban sa iyang pamilya. Bisan igo-igo lang ang akong kahimtang sa siyudad uban sa akong pamilya nga makakaon og katulo sa usa ka adlaw, apan wa koy pagmahay kay nagpuyong malipayon uban sa akong asawa ug mga anak. Di gayud nako hikalimtan ang panagsang pagduaw sa namingawang banika aron paghanggap og lab-as nga hangin.

Ug sama ning udtoha karon, maoy naabtan ko si Noy Cesar nga linga sa paggaling og linubong mais sa galingan nga bato. Wa ko kapugngi, milakdop dayon sa akong kaisipan ang mga adlaw sa akong kabatan-on kanhi dinhi sa banika. Nga pinaagi ning maong karaan ug kabilin nga galingang bato, nakakat-on ko sa pagkugi pinaagi sa pagtuyok niini, sa pag-abag og galing sa akong mga ginikanan, sa ginantang nga mga linubong lugas sa mais.

Nagyangoyango ko. Kapuslan gayud ang kabiling galingan nga bato. Pinaagi sa galingan, kinahanglan gayud nga galingon ang mga lugas sa mais. Alig-igon. Ayagon. Pihigon ang hinlawan, binlod, tahop ug bugas. Sa akong nasaksihan karon, nakapamalandong na usab ako sa galingan nga bato ug ang kinabuhi sa tawo. (Kataposan)