Gipadaut ka misis kay gikasinahan matud ni Nerisa usa ka batan-ong albularya sa Mohon, Talisay. Gihakgum lang niya akong tuong tungatunga nga tudlo (naughty finger) ug nasayran dayon niyang hinungdan sa akong sakit. Nakayanguyango si Rudy akong kapikas nga kuyog nako karong hapona. Nitutok siya nako nga bisa’g way gisulti nabasa nako iyang hunahuna nga nag-ingon “daan pa lagi gyud ko, Anita!”
Nia mi sa silong sa dos andanas pero gamay nga balay nilang Nerisa.
“Balik sa Martes kay Sabado man ron. Martes ug Biyernes man ko manambal sa mga gidaut. Sa ubang adlaw kadto lang mga sakit nga natural,” mapahiyumong namulong si Nerisa.
“Pila may among bayranan unya?” nako pa.
“Kun kuwarta imong ibayad, di madawat. Kay di mosugot akong abyan. Kun gusto ka regalo lang nga prutas. Ug mahimo ra sab nga wa kay dad-on kay di man ni negosyo akong panambal. Tabang gyud nga tinuod sa nagkinahanglan. Labi na adtong way ikabayad sa doktor ug hospital,” tubag ni Nerisa.
Wa unta mi tuyo nga moanhi sa ilang Nerisa. Pero karong adlawa gusto gyud ko nga makaadto ug albularyo. Kay duha ko ka adlaw sa ospital tungod sa heart palpitation. Unya ang mga resulta sa laboratory tests, puro negative. Kaupat nako atakeha karong tuiga. Ang albularyo sa Barili among tuyo nga ginganlan og Andoni. Mao may gisugyot sa akong bana. Kay nasayran sab niya sa iyang mga higala nga maayo kunong manambal si Andoni. Alas kuwatro pa god sa kaadlawon mi nigikan. Si Rudy ang nagmaneho sa among kotse nga kagangkagang na.
Pag-abot namo sa balay ni Andoni, wa diay didto. Dili diay siya manambal sa primirong Sabado sa bulan. Primerong Sabado man diay ron sa Oktobre. Nakahukom ming mopauli.
Subay sa SRP padulong pauli sa dakbayan, ni-overheat among kotse. Nagteks dayon mi ni Rito nga maoy mikaniko ni Rudy sa nagtalyer pa sila sa Mabolo. Karon nibalhin siya’g talyer sa Mohon, Talisay, apan wa pa gyud mi katultol hain ning bag-ong talyer. Aron di mi masaag naghulat lang gyud ni mi Rito sa SRP. Naayo gyud ni Rito ang kotse.
Paghuma’g ayo niya sa awto, nangutana siya’g unsay among giadto sa Barili. Pagkasayod niya, nihisgot dayon siya nga may silingan silang albularyo nga katuhoan gyud nga maayong manambal.
“Kasagaran, di man gyud tuhoan sa mga silingan, apan daghan na gyung naayo ni Nerisa nga taga-lagyong lugar. May taga Negros, Bohol, Leyte ug layong bahin sa Mindanao,” ni Rito. Maong gisuwayan namo si Nerisa ug nakatuo mi nga may abilidad siya.
Pagka-Martes, alas tres na sa hapon ko gipasulod sa lawak tambalanan, kay daghan pang nag-una nako. Dunay kaadlawon pa nianha. Ako niabot alas diyes sa buntag. Kinurtinahan ang maong lawak nga di makita sa sala diin maghuwat ang ubang mga pasyente. Gipalingkod ko sa silya atubangan ni Nerisa. Nagpiyong na siya. Ug nag-trance.
“Manang! Ikaw bay nagdaut ni Anita?” ni Nerisa sa malumong tingog.
“O ako! Kay nakasala man siya sa iyang bayaw!” matud sa tingog sa babaye nga isog ug taga-Oslob ang tuno, gikan gihapon sa baba ni Nerisa.
“Unsa may iyang sala, Manang?” ni Nerisa nga kalma og tuno.
“Ginganlan niya’g “Batig nawong pauli sa Oslob!” isog ug makahadlok nga tingog gikan sa baba ni Nerisa.
“Pila may gibayad sa nagpadaut, Manang?” ni Nerisa nga kalmag tingog.
“Mil kinyentos pesos!” sa isog nga tingog.
“Di mahimong imo lang siyang tangtangan?” sa kalmang tingog.
“Dili. Kay gusto sa iyang bayaw nga mahutdan sila’g kuwarta pagginasto sa ospital!” sa isog nga tingog.
“Inosente mang tawo imong gidaut Manang. Ang nagpadaut man maoy dautan. Siya may himantayon, libakera, suyaon ug hinawayon!” sa kalmang tingog.
“Di mahimo!” sa isog nga tingog.
“Kun di mahimo, ipatuok na lang tikas akong abyan!” sa kalmang tingog.
“Ayaw! Awrrroorrkk! Sige tangtangan na lang nako,” sa isog nga tingog.
“Unsa may imong gipamutang ni Anita?” sa kalmang tingog.
“Mga dagum ug lansang sa iyang dughan, tiyan ug pus-on” sa isog nga tingog.
“Palihog tangtanga na tanan, Manang,” sa kalma nga tingog.
Ug gihikap ko ni Nerisa sa tibuok lawas. Daw duna siya’y gipangibot sa akong kalawasan. Pagkahuman, nigaan akong pamati.
Dangtag usa ka tuig, wa na gyud ko atakeha sa sakit nga hinatag sa dautan. Kun duna koy mga higala nga may sakit nga gikahibudngan, ako dayon siyang sultihan sa akong naagian. -- Kataposan