EDITORYAL — Way angay ang China

Way angay ug dili kinahanglang tagdon kining giduso nga diplomatic protest sa China batok sa Pilipinas nga nagreklamo sa pag-angkorahe sa barko sa Philippine Coast Guard nga BRP Teresa Magbanua sa Escoda Shoal.

Ang protesta sa China nga ilang gipatik sa China embassy sa Manila nagpakita nga ang tigpamaba sa Chinese foreign ministry nga Lin Jian mihulagway sa pag-angkorahe sa barko sa PCG nga  “illegally anchoring”  ug “seriously infringes on China’s sovereignty.”

Ang gihimong basihan sa ilang protesta mao ang 2002 Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea nga diin ang ASEAN ug China namirma aron matud pa pagrespeto sa usa’g-usa ug malikayan ang tensiyon.

Ang Escoda Shoal, usa kini ka coral reef nga adunay kawa-kawa sa tunga nahimutang 140 kilometros (75.594 nautical miles) sa kasadpang bahin sa Palawan.

Naa kini sa sud sa legal nga 200 Exclusive Economic Zone (EEZ) sa Pilipinas ubos sa United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS).

Husto ang tubag sa tigpamaba sa PCG nga si Commodore Jay Tarriela, ngano gud gamiton sa China ang maong deklarasyon nga sila mismo wala gani motahod niini.

Giilog ug gitukoran sa China og mga artipisyal nga isla ang mga coral reefs, shoals ug hunasan sa sud sa WPS ug nilampos sila pagkompleto niini ug gihimo na karong base militar atol sa pamunoan ni kanhi presidente Duterte kinsa mas gipiling makigsuod kanila inay gamiton ang 2016 Arbitral Ruling nga nagpawalay-bili sa pangangkon sa China sa tibuok South China Sea diin nahimutang ang WPS.

Way katungod ang China ug kataw-anan kaayo sila sa ilang pagduso og protesta gamit ang maong deklarasyon.

Ang China niguba sa kadagatan sa Pilipinas diha sa WPS ug naapektahan ang panginabuhian sa mga Pilipinong mananagat, ang ilang mga artipisyal nga isla dakong hulga na karon sa seguridad sa nasud tungod kay gihimo na kini karong base militar.  Ang BRP Teresa Magbanua maoy pinakadako nga barko sa PCG nga kaparang sa gidak-on sa mga dagkong barko sa Chinese Coastguard.

Nag-angkorahe kini sa Escoda Shoal aron pagbantay sa kadagatan gikan sa illegal fishing, poaching ug staging point sa resupply mission para sa BRP Sierra Madre sa Ayungin Shoal.