Giingon nga poor planning, kun duna man, ang nakaingon sa kaguliyang karon sa atong dakbayan, labi na mahitungod sa trapiko, drainage, ug sa environment.
Nakatambong ko’g tulo ka adlaw nga seminar on Urban Planning and Development sa Baguio City, dugay-dugay na to, when I was Chief, Mayor’s Deputy sa Cagayan de Oro City.
Ang seminar gipasiugdahan sa National Economic Council, ug among nakita nga kasagaran, wa’a g’yuy klaro’ng planning ang atong pagpadagan sa panggobiyerno sa nagkalainlaing urban settings sa tibuok nasud.
Sa kaulohan, pananglitan, naghuot na kaayo ang trapiko sa Manila ug Quezon City, ug kasikbit nga mga dakbayan. Mao man gani nga si kanhi Gobernador Lito Osmeña, sa iyang pagka hepe sa Flagship Project ni Presidente Fidel Ramos, iyang gisugyot pagpabalhin sa Malacanang, layo sa naghuot nga Manila.
Dinhi sa ato, misugyot usab siya pagpabalhin sa Kapitolyo ngadto sa transcentral highway dapit, sakop na sa lungsod sa Balamban. Kataw-anan paminawon, ug lisud buhaton. Lisud buhaton, kun dili buhaton. Apan, ngano’ng di man mahimo?
Mao kini ang matang sa political leader nga atong gikinahanglan kun buot kita nga magmauswagon ang atong dapit, kanang dili mahadlok mobuhat sa mga butang nga mura’g imposible’ng buhaton.
Anyway, husto ang giingon nga “poor planning blamed for slowing Cebu’s growth.” Ambot kun karong panahona, madala pa ba ni’g planning ang atong dakbayan, nga daghan na kaayo’g mga pribado’ng kabtangan ang ma-affected ug maligsan.
Hinuon, giingon nga “it’s never too late.” Sa ato pa, OK pa nga magsugod tag serious planning karon, even if it will take years to plan. Apan, unsaon man nato pagplano nga mag-election na man?
Alang ra ba sa atong mga political leaders, dili kaugmaran ang priority, kondili, politika, how to stay in power, or how to grab it. So, unya na nang planning.
Ug mahitungod sa pagpaluag sa trapiko, midayeg kita kang Mayor Mike Rama niini’ng iyang pagpangguba sa mga barriers ug mga traffic hazards nga mga railings.
Piot kaayo ta’g kadalanan, unya, butangan pa g’yud og mga obstruction sa tunga, nag-invite lang og mga traffic accidents. Apan, si Mayor Jonas sa Mandaue City nagpunay ma’g gama og mga center islands. Kini maoy kataw-anan.
Dungagan pa g’yud sa mga kahoy nga out-of-place na, nagsamoksamok na, kinahanglan pung-olon na, apan mortal sin man kuno ang pagputol og kahoy. Maoy gidangat!
Mao ni ang akong giingon nga it’s between our love for the tress and safety of humans. Your choice.