Mga buhawi ang miigo?

CEBU, Philippines - Mga buhawi ang gidudahan sa mga residente sa naapektahan sa flashfloods sa Lungsod sa Carmen nga mikutlo og walo ka mga kinabuhi niadtong Domingo sa kaadlawon.

Usa sa mga nagtuo niini ang municipal agriculturist Officer in-Charge sa lungsod sa Carmen, Ramero Ungtod nga nahinabi sa Banat News kagahapon human siya niinspeksyon sa mga umahan nga nangadaot.

“Base sa estorya sa mga tawo, daghan nga buhawi ang niigo, dili kay usa ra. Di man siya ordinaryo nga tubig kay kadaghan nami naka-suway’g uwan og pipila ka adlaw di man gyud ingon ato ang tubig,” matud pa ni Ungtod kinsa miklaro nga dili sila eksperto niini apan maoy obserbasyon sa mga tawo didto.

Adunay nakita nga unom ka mga nangabangag nga bahin sa yuta nga gidudahan nilang didto miigo ang buhawi ug usa sab niini sa Barangay Dawis Norte. Sa pagkutlo sa balita dili pa maagian og sakyanan ang Barangay Ipil, apektado usab ang Triumfo, Cogon West, Poblacion, Luyang, Puente. Ang mga namatay mao sila si Vience Ian Durano, 1, ug Arcenia Laping, 58 sa Sitio Dual-hog, Barangay Poblacion; Rowena Sencio, 38, ug iyang mga anak nga sila si Jade Sencio, 13, ug Ivan Sencio, 11, sa Barangay Ipil  nga nakita nga patay pasado alas 11 na sa buntag human mihubas ang tubig. Apil sa namatay silang Yanina Isabel Cando, 6, sa  Sitio Bodega, Barangay Poblacion  ang namatay usab sa baha,  Nicolas Pongautan, 75, sa Puente  human nakuryentehan ug Zobena Gica, 46, taga Barangay Triumfo.

Ang hepe sa Carmen Police, Chief Inspector Christian Torres mitug-an sa Banat News nga naparalisar sila kauban sa mga sakop sa BFP ug disaster team tungod sa kadako sa tubig.  Alas 5 na sa buntag sila nakasulod human niubos ang level sa tubig ug nakaluwas og 200 ka pamilya.

Giangkon ni Torres nga wala gayod nakapangandam ang ilang lungsod kay human nila nadawat ang storm warning signal number 1 sa amihanang Sugbo gi-downgrade ra dayon kini sa PAGASA.

“Posible nga tinuod ‘tong tornado, katong buhawi, kay ngano ingon ana man ka-paspas ang pagdako sa tubig unya ingun ato ka dako ang effect sa mga barangays nga apektado,” matud ni Torres dungan sa pag-ingon nga ang PAGASA ray nasayod bahin niini. Apan si Alfredo Quiblat, ang chief sa PAGASA-Cebu miangkon nga wala pay equipment nga makahatag og impormasyon o maka-verify o bisan maka-detect og klaro sa usa ka buhawi.

“Ang cyclone ug low pressure consists of many tornadoes. Pero ang tornado has always naa gyud whirling wind,” dugang pa ni Quiblat.

Samtang si Carmen Mayor Gerald Villamor miingon nga mohatag sila og tag P10 mil matag pamilya nga apektado. Mideklara na sila og state of calamity aron magamit ang ilang calamity fund.

Ang local disaster officer sa lungsod nga si Rodger Suico miangkon nga wala sila mag- preemptive evacuation kay gi-downgrade sa low pressure area (LPA) ang maong bagyo.

Ang mga kabalayan nga nabanlas nahimutang 20 ka metros lamang gikan sa sapa. Moabot 670 ka indibidwal nga namakwit ang namalik na sa ilang panimalay.

Samtang ang Disaster Team sa Dakbayan sa Danao nga gipangulohan ni Konsehal Roland Reyes padayon pagsusi sa danyos nga gibilin sa maong bagyo. Tulo na lang ka pamilya ang nagpabilin sa evacuation area nga taga Barangay Maslog. Si Bise Gob. Agnes Magpale mibutyag nga mohatag ang lalawigan og tagsa ka sakong bugas ug relief goods sa mga nabiktima. Jojo Ugdol, Mitchelle Palaubsanon, Le Phyllis Antojado ug Rowena Capistrano (BANAT NEWS)