Gipanghimakak ni Regional Director Jaime Bernadas sa Department of Health (DOH) sa Central Visayas ang nitumaw nga mga pagduda nga may mga tambalanan sa Metro Cebu nga nagpataka na lang og hipos sa mananakod nilang mga basura tungod sa kalangay sa Environment Management Bureau (EMB) sa pagtugot nila pagtugyan sa ilang mga biya ngadto sa gikontrata nga service provider.
Matod ni Bernadas wa magmika ang mga opisyal sa DOH sa pagsusi nga nisubay sa mga lagda sa saktong paghipos sa mananakod nga mga basura ang mga tambalanan sa Sugbo ug sa rehiyon.
***
Makapa-alarma ang kasayuran nga nadawat sa Pollution Abatement Systems Specialists Inc. (PASSI) gikan sa pipila sa ilang kliyente nga mga tambalanan sa Metro Cebu. Si Irene Doñoso, ang Pollution Control Officer sa PASSI, maoy gipahibawo sa tambalanan (nga gihulagway niyang “paanakan”) nga wa na silay kabutangan sa nagbuntaog nilang infectious waste.
Maong segun ni Doñoso napugos ang ospital sa pag-gunting sa mga inunlan sa nanganak nilang mga pasyente, gibuliboran og chlorine ug gipasuyop sa ilang mga inuduro. Nipasidaan si Doñoso nga ang burukrasya sa EMB nakapasamot sa hulga sa kahimsog sa publiko.
***
Nalab-as na ang permiso sa PASSI sa paghakot sa mananakod nga mga basura sa mga tambalanan. Apan ang buwag nga mga permiso nga gikinahanglan sa mga tambalanan aron matugyan ang ilang basura ngadto sa PASSI natanggong sud sa pila ka buwan sa EMB.
Nipasalig si Bernadas nga tabangan sa DOH ang mga tambalanan sa pagtuman sa labing daling panahon sa tanang panginahanglan sa EMB.
***
Nangagpas si Bernadas nga nasayop lang si Doñoso sa pagsabot sa mga paagi nga gidangpan sa mga tambalanan sa paghipos sa ilang basura. Nipasabot siya sa Arangkada sa dyAB Abante Pa, Bisaya! nga may tinuyo nga septic tank ang mga tambalanan alang sa mananakod nilang mga basura. Matod niya posibleng sa septic tank gitipigan ang mga basura ug wa idam-ok sa kasarangan nga mga inuduro.
Nipasalig si Bernadas nga maneguro sila sa DOH nga di madugangan ang hulga sa kahimsog sa publiko bisan sa nagbuntaog nga mananakod nga mga basura sa mga tambalanan tungod sa kalangay sa paghingpit sa mga panginahanglan nga gipahamtang sa EMB.