Nganong poor man ang Pilipinas nga rich man ang atong natural resources?

Pangutana kini nga mikalit lang og butho sa akong cellphone. Ambut kinsay nangutana niini. Ikaw, unsa may imong tubag? Ug unsa may atong mga natural resources? Matud pa, the natural resources of the Philippines include: timber, petroleum, nickel, cobalt, silver, gold, salt, and copper. Ato ba kining gi-develop?

I don’t think so. Ang atong gi-develop pag-ayo mao ang politika. Nga layo pa kaayo pa ang 2028, apan, mao na karon ang nagpasuwabi sa tinguha ug ambisyon sa atong mga political leaders. Tan-awa, pagmata ni Sen. Migz Zubiri, usa ka buntag niana, dili na siya senate president. Paita no?

Anyway, mahitungod sa atong pagka-poor, ania ang Google: “Poverty in the Philippines is associated with failure to fully develop the agricultural sector (mao nga mahal ang bugas ug ubang pagkaon), high inflation during crisis period, high levels of population growth (maayo kaayo ta ini), ug high and persistent level of inequality (income and assets).

Dugang pa: “Poverty in the Philippines has been linked to bad governance, corruption, and a political system dominated by dynasties.” Tinuod ni? Actually, wa man ni mag-refer or mag-pinpoint, to any particular past and present administrations. Kita na lang ang mo-determine which administration ang nakatampo og daku sa giingon dinhi nga ‘bad governance.’

Whatever, atong makita, nga ang atong problema, dili ang sistima sa panggobiyerno, kundili ang tawo mismo. Dili usab nato mapasanginlan ang 1987 Constitution, sa ato pa, dili immediate solution ang Cha-cha, o pag-swift into Federalism karon dayon.

Imagine, sa ato nang gibalikbalik dinhi, usa kita ka agricultural country, apan, nagpunay kita’g import og bugas gikan sa mga nasud nga dili tingali agricurural. Tabunok ang atong kayutaan ug kadagatan. Sayang.            

Sa ato na usab nga gibalikbalik dinhi, sa ubang kanasuran, unahong gyud nila ang agricultural production, aron, nga magkinaunsa ang panahon, dili magutman ang katawhan.

Yuna pa, ngano man tuod nga naka-export man kita og bugas panahon ni Marcos Sr? After him, naminos na ang atong rice production, ug wala gayud kita ma-self-sufficient sa rice.  

Hatagan unta nato og dakung pahat sa budget ang agricultural sector, aron maka-mechanize ug makapa-modernize kita sa atong agricultural production. Inay politika, sugdan na nato pag-develop ang rich kaayo natong natural resources

* * *

Overwhelming ug fulfilling kuno ang usa ka bulan nga pag-alagad ni Acting Mayor Raymond Garcia. “I find it fulfilling. It is just a blessing that I got to work with you," nagkanayon si Garcia,  atubangan sa mga empleyado sa city hall, atol sa flag ceremony sa miaging Lunes.

Very good kon mao kini ang iyang feeling niining iyang pag-alagad sa katawhan isip acting mayor. Kahibawo man kita nga ang public service is a public trust.

Dugang ni Raymond: “There is much work to be done at City Hall, and I believe that with the influence the Office of the Mayor wields, we can make a difference in the lives of many. Public service cannot wait.”

Lakip sa iyang accompliemsnts, mao ang pagsweldo sa upat ka empleyado nga wala kabayri sulod sa 10 k bulan, ug pagkapon sa gahin sa Palarong Pambansa gikan sa P400 million ngadto sa P262 million. Ang P11 million budget sa niaging Independence Day celebration gi-slashan usab ngadto sa to P3 million na lang.