Tinkering with the Constitution

Mga synonyms o agid-agid sa pulong ‘tinker’: “fiddle with, play (around) with, toy with, fool around with, tamper with.”  Pili lang ka. Apan kining tanan, nagkahulogan og usa lamang ka pulong sa Cebuano language: pagduwa-duwa.

So, tinkering with the Constitution – pagduwa-duwa sa Konstitusyon, ang soul ug fundamental law of the land, ang Batakang Balaud sa nasud.

Sa ubang gawasnon nga nasud, sagrado kini alang kanila, ilang panalipdan batok sa buot manastamas niini, nga kon gikinahanglan man, ilang pagamatyan. Dinhi sa ato, unsa man? Duwa-duwaan lang.

Buot silang mo-tamper sa Constitution, mosayaw sa Cha-cha, pinaagi lamang sa ilang giingon nga People’s Initiative nga dili People ang nag-initiate. Nganong ila man gayud kining ipamugos? Wala ba silay laing butang nga nakit-an nga kadula-dulaan, ang Constitution gayud?

Gikan sa internet, ania: “A constitution is the rule book for a state. It sets out the fundamental principles by which the state is governed. It describes the main institutions of the state, and defines the relationship between these institutions: the executive, legislature and judiciary.“

Tan-awa unsa ka bililhon ang Constitution. Kinahanglan motingog na ang lungsod, ug nalipay kita nga adunay grupo sa katawhan (real people) nga mi-surface, mi-emerge gikan sa pagpakahilom, ug mipabati ug mipalanog sa ilang sentimiento mahitungod sa tinguha pag-dismantle sa Constitution.

Atong kutloon kining napatik sa The Freeman: “A coalition of various people’s organizations and    religious groups was launched against a renewed proposal to amend the Constitution.

“The Koalisyon Laban sa Cha-Cha was convened by Bishop Jose Colin M. Bagaforo of the Catholic Bishops Conference of the Philippines, Bishop Jonel Milan of the K4 Philippines Intercessors Movement, Minnie Anne Mata-Calub of the National Council of Churches in the Philippines, Senator Risa Hontiveros of Tindig Pilipinas, Josua Mata of Nagkaisa Labor Coalition, and Justine Balane of Akbayan Youth.”

Matud nila, kining ilang tinguha pag-revise sa Constitution, “is a selfish initiative by some politicians who wish to perpetuate in power.” May pagkatinuod.

Kining pagpabuhagay sa mga hunahuna ug opinyon sa mga Obispo (ug uban pa), alang kanako, dili kini pagpanghilabot sa affairs of the government, but, pagpangilabot ug pagpakabana. Otherwise, sama sa kadaghanan kanato, mahimo nga mangiyugpos lang unta sila, apan, the state, the Constitution is at stake.

“Robust” ang 1987 Constitution, matud nila, apan wala lang ma-fully implemented ug kulang sa mga enabling laws nga wala lang matagad “because of selfish agenda.” Unsa man kining pulong ‘robust’ nga maoy gi-describe sa atong Constitution?

Actually, nahibawo na kamo niini: “Strong, vigorous, sturdy, tough, powerfully built, hale and hearty,” ubp. Mao kini ang atong Constitution, let’s keep it robust.

Ang Constitution ba maoy nakaingon sa atong kawad-on karon, nga among others, wala gayud ma-P20 ang kilo sa bugas? Dili nato pasanginlan ug pakisad-on ang Constitution, kundili, silang namunoan karon nga maoy nagdumala pagpadagan sa mga gimbuhaton ug kaakohan sa kagamhanan.

Sa iyang bahin, si Archbishop Jose Palma, nagkanayon: “We always respect the conviction of some people. In life some people have belief in one thing and some people believe another thing and we always respect that. Incidentally, as bishops we don’t accept charter change and we don’t agree with this signature campaign.”