EDITORIAL - Hawani ang agianan sa tubig

Bilyones ka pesos na nga pundo sa gobiyerno ang nagastos ug dekada na kapin ang nilabay, apan nagpabiling problema sa Metro Cebu ang pagbaha diha sa kadalanan ug sa mga kabarangayan matag mobunok ang kusog nga uwan. Niadtong adlaw nga Biyernes, subling gipahinumdoman sa kinaiyahan ang mga kadagkoan sa gobiyerno bahin sa ilang mga proyekto kontra sa baha, kumusta naman kini?

Sa nakalabay nga administrasyon gituki og maayo ang Drainage Master Plan dinhi sa Metro Cebu, tuod man dunay lapad nga mga kalihokang gilusad ang mga LGUs partikular ang Cebu City ug Mandaue City.

Gipang-demolis ang mga ilegal nga nanimuyo sa sud sa 3-meter easement zones sa kasapaan, gipangpadad-an og notisya ang mga patigayon nga nakalapas niini, nag dredging sa mga sapa aron kini palawman, coastal ug river cleanup drives ug kampanya sa hustong paghipos sa basura.

Apan luyo niining tanang mga gipangbuhat, wala ra abti og usa ka oras nga walay hunong nga pagbunok sa uwan niadtong Biyernes sa hapon, niawas ang mga sapa.

Nakita ba gyud kaha sa mga hintungdang mga ahensiya ang ugat sa problema? Natumbok ba gyud nila ang tukmang solusyon?

Ang tubig adto gyud modagayday sa naandan na niining agianan sukad pa kaniadto milyones ka tuig na ang nakalabay.

Tungod kini sa porma pagkahan-ay sa mga bato, balas, lapok ug uban pa sa ilawom aning mga dapita nga gipahaom na sa panahon.

Dili kini magusab-usab kay tultolon gyud kini sa tubig tungod sa gravity kun normal lang nga kahimtang sa panahon. Anha ra kini mahimong problema kun mabara ang normal nga agianan.

Ang mga karaang mga kasapaan nga karon natuok na sa mga estraktura, ilegal ug legal man pagkatukod, maoy nagdala og problema.

Sa pagkatinuod, peligroso kaayo sa mga estraktura ang tubig bisan makapila pa nila giusab ang ilawom atol sa pagtukod sa mga pundasyon sa ilang buildings.

Tungod kay ang kasikbit nilang mga luna nga wala matukori og buildings wala mausab ang orihinal nga porma sa yuta sa ilawom nga natural nga dagaydayan sa tubig ug mopadulong aning mga gipangtukod nga bag-ong buildings.  Kinahanglang kini maoy seryusong tutokan, paghawan sa agianan sa tubig pangadto sa dagat.