EDITORYAL - Wa gihapon maleksyon?

Sa wala pa mosulod sa sa Philippine Area of Responsibility ang bagyong Paeng, wala kaayo kini hatagi og gibug-aton dili lang sa mga tawo kondili gawas lang sa mga naa sa nasudnong ahensiya sa gobiyerno nga gitahasan bahin emerhensiya, bisan gani mga lokal nga opisyales wala kaayo mabalaka sa pagsulod niining maong bagyo. Niadtong adlaw nga Biyernes hinay-hinay ng nabatyagan ang dautang panahon tungod sa kusog nga hangin, uwan ug dagkong bawod sa kadagatan.Kagahapong adlawa hingpit nga nakatugpa sa kayutaan sa Luzon ang bagyong Paeng.

Nagdala kini og hangin nga paigo ang gikusgon aron mabalaka ang mga otoridad hinungdan nga gipangkanselar ang mga biyahe sa dagat. Apan ang makapakugang niini, mao ang gidaghanon sa tubig nga gibubo niini sa nagkadaiyang probinsya sa Pilipinas.

Didto sa Mindanao nagrabehan ang Maguindanao diin gibanabanang 40 ka tawo ang nakalas ug duna pay gipangita samtang liboan ka pamilya ang gipabakwit tungod sa kalit nga pagsaka sa tubig nga moabot taga hawak ug dunay mga dapit nga ang atop sa balay nalang ang makita. Bisan ang ubang mga mayor sa maong probinsya wala magtuong mahitabo kadto sa ilang lugar kay sukad-sukad wala pa sila makasuway og sama niadto kalawom nga baha tungod sa uwan. Ang maong probinsya wala sa agianan sa bagyong Paeng.

Gawas sa Mindanao, nagrabehan sab ang Eastern Visayas nga duna say natala nga gibanabanang 20 kapin nga nakalas ug daghan pa ang missing tungod sa flashfloods.

Makapahinumdom unta kini sa mga lokal ug sa nasudnong kagamhanan sa ilang gipangsulti nga pamaaging himuon pagpangandam sa sunod nga mga bagyo pagkahuman  sa bagyong Haiyan o Super typhoon Yolanda niadtong tuig 2013.

Daghan kaayong mga nanggawas sa mga balita nga gustong buhaton sa gobiyerno hasta sa mga lokal nga mga opisyales kauban ang mga nagkalain-laing mga pribadong organisasyon aron palambuon ang preparasyon matag dunay umaabot nga bagyo.

Pagdugang og mga kahimanan ug mga sakop sa search and rescue units, humanitarian disaster response ug daghan pang uban.

Ang pangutana karon, nganong ingon man niini gihapon kadako ang danyos, tungod ba kay wala gihapon maleksyon ang mga tawo ug gobiyerno? O tungod ba kay nagkagrabe na gyud ang epekto sa climate change?