Wa bahini sa yuta ang matuod nga anak

Dear Atty. Divine,

Naa koy pangutana mahitungod sa yuta sa amahan sa akong lola. Matud sa akong iyaan kay patay naman ang akong amahan nga naa kuno silay yuta nga bahinunon sa side sa akong lola.  Katong amahan sa akong lola Atty kay naay yuta. Naminyo siya sa iyang partner nga naa nay anak daan. Apan, sa pagbahinay na sa yuta sa akong nahibaw-an kay wa naapil ang akong lola sa bahin sa yuta. Tulo (3) sila ka igsuon ang akong lola sa legal ug usa (1) ilang half-sister nga anak nang daan sa ilang inahan before naminyo sa ilang amahan. Ang estorya  kay katong inahan sa akong lola kay nihangyo kuno ni nga dili lang iapil sa bahin kuno ang akong lola sa yuta kay nakabana man kuno og yutaan. Ang bahin kuno sa akong lola  adto lang ihatag sa ilang half-sister. Kaning half-sister nila dalagang guwang kini sa panahon sa binahinay sa yuta ug karon kay namatay na. Gibahin nila ang yuta og katulo (3) nga way apil ang akong lola. Ang akong pangutana: Makuha ba namo tibuok ang bahin sa akong lola kay sa among nahibaw-an kay mother title pa ang tibuok yuta? Pwede diay na nga dili maapil sa bahin ang akong lola nga tinuod man siya nga anak sa ilang amahan ug inahan? Patay na ang half-sister sa akong lola, unya gusto sa usa (1) ka igsuon ni lola nga paliton nila ang yuta nga nahabilin sa ilang half-sister. Ang “side” sa usa (1) ka igsuon sad ni lola kay dili manginlabot kay lagi kuno kanang yutaa sa ilang half-sister kay yuta kana sa among lola dapat. Gusto nila nga mabawi namo ang yuta nga dapat sa among lola. Palihug pasabta og tambagi kami attorney sa angay namong buhaton. Salamat. — Jun

* * *

Dear Jun,

Basi sa balaod, ang anak compulsory heir kana sa tag-iya sa yuta busa dili kini mamahimo nga hikawan sa iyang bahin sa kabilin. Busa mamahimo ninyong makuha ang share sa imong lola, ilabi na kun wa siyay gipirmhan nga Waiver of Rights nga iyang gihatag ang iyang share sa iyang step sister. Ang anak na daan sa asawa sa amahan sa imong lola, dili makonsiderar nga half -sister kondili step-sister siya ug dili siya entitled og share whatever properties nga gipanag-iya sa amahan sa imong lola. Ang step-sister sa imong lola mamahimo lang nga mo-inherit sa properties sa iyang inahan ug sa iyang matuod nga amahan. Ang maayo ninyong buhaton mao ang pagpakigsulti sa nahibilin nga mga igsuon sa imong lola ug inyong sultian nga inyong bawion ang share nga dapat sa imong lola. Thank you ang God bless.  —Atty. Divine