EDITORYAL - Ang pagkakuwang sa supply sa bugas

Ang  kagamhanan  di makapahuway  sa pag-import  og  bugas  gikan  sa mga  nasud  sa gawas  nga  daghan  og  humay.

Kini  tungod  sa nagtubo  nga  gidaghanon  sa  mga  Filipino  karon  samtang  ang  yuta  nga  tamnanan  og  humay  nag-anam  og  hiyus.

Namatud-an  kini  sa  mga  opisyal  sa  Department of Agriculture  tungod  sa nagkalainlaing  mga  hinungdan.

Una,  ang  mga  yuta  sa  bakilid  nga  kaniadto  tambok  pa,  sa pagkakaron  di  na  katuboan  og  mga  gunahon  kay  kabatoan  na. 

Kini gumikan  sa padayon  nga  pag-uwan  matag  karon  ug unya  nga  maoy  mobanlas  sa yuta ngadto  sa ubos.

Bisan  ang  mga  patag  nga  lugar  nga  angay  pa  untang  katanoman  og  humay.  Sa  pagkakaron  gihimo  na  mga  subdivision  sa  mga  puloy-anan  busa  wa  nay  kalauman  pa  nga  katanoman  og  humay.

Gumikan  sa  kalisud  sa  panginabuhi  sa  kasagarang  mga  mag-uuma  ug  mananagat,  ang  uban  kanila  nia na  sa siyudad  ug gibiyaan  ang gagmay  nilang  umahan  sa barangay.

Sa laktud, nanarbaho  ang daghang mga  mag-uuma sa mga  trabaho  nga  di  panguma  aron  lang  mabuhi.

Ang  ilang  gagmay  nga  mga  yuta  gipamaligya  ug   ang  uban  nga  di  na  mohatag  og  produksyon  gipasagdan  nga  matun-as    ilabi  kadtong  anaa  sa  mga  bungtod  nga  bahin  na sa  ilang  lugar.

Ang  mga  kadagkoan  sa  kagamhanan way  laing  mahimo  gawas  sa  pagpadasig  sa mga  mag-uuma  sa pagpakusog  sa  ilang  ani.

May mga  programa  ang  goberno  sa paghatag  og  binhi  ngadto  sa  mga  mag-uuma,  apan  ang  anihon  kuwang  ra  nga  ikunsomo  sa  populasyon  sa  nasud  nga  mikabat  na  sa 95 milyones  karon.

Samtang  magdako  ang  populasyon,  mag-anam  ka  gamay  ang  ani  sa humay  sa nasud.

Mahimong  moepekto  ang  RH  Bill  apan  gamay  ra  kaayo  ang  motuman  niini  tungod  kay  gusto  sa  tawo  ang  pagpadaghan  sa ilang  mga anak bisan wa nay  ikapakaon.