Imbargo na man diay

Kun nangangkon ang kabanayan ni Rev. Fr. Vicente Rallos nga sila gihapon ang tag-iya sa duha ka lote sa yuta nga ang kabahin niini gihimong karsada diha sa barangay Sambag 2, nganong wala man lagi sila magbayad og buhis?

Gipahibalo ko ni City Treasurer Ofelia Oliva nga ang kabanayang Rallos wala makabayad sa dul-an sa P200,000 nga real property tax alang sa Lot 485-D ug 485-E nga kabahin na karon sa M.L. Aznar Road diha sa Barangay Sambag 2.

Ang maong duha ka lote naapil kini sa 270 ka real property units (RPU) nga wala buhisi sa ilang mga tag-iya ug gisubasta sa kagamhanan sa dakbayan kaniadtong Mayo 27, 2011.

Atul sa pagsubasta, walay mipalit sa 247 ka RPU’s, apil na sa duha ka lote nga giangkon nga iya ni Rev. Fr. Rallos.

Ubos sa Local Government Code, ang pagbaligya sa kabtangan nga wala buhisi sa iyang mga tag-iya gitugot aron nga mabayran ang buhis. Ang balaud nagkanayon nga kun walay mopalit, ang local government unit nga naghimo sa subasta mao ang maisip nga nakapalit bisan og wala nay kwarta nga ibayad.

Sa ato pa, ang duha ka lote nga giangkon nga iya sa namatay’ng pari, napanag-iya na sa dakbayan sa Sugbo gikan adtong Mayo 27, 2011.

Apan ang balaud naglatid usab nga ang mga tag-iya sa gisubasta nga katigayonan, makahimo pagpalit pagbalik sa lote sulod sa usa ka tuig gikan sa pagsubasta.

Kay ang pagsubasta gihimo man kaniadtong Mayo 27, 2011, nagpasabot nga ang kabanayan sa namatay’ng pari makahimo pag-redeem kon paglukat pagbalik sa yuta hangtud sa Mayo 26, 2012.

Apan gitug-anan ko ni City Treasurer Ofelia Oliva nga napakyas pag-redeem ang kabanayan ni Rallos hangtud nga napupos na lang ang usa ka tuig nga redemption period.

Unsay buot ipasabot niini? Sa ato pa, ang yuta nga may gidak-on nga 4,654 metro-kwadrado, hingpit na nga napanag-iya sa dakbayan sa Sugbo. Kana kun sakyan nato ang argumento sa mga Rallos nga sila gihapon ang tag-iya sa maong lote.

Sagdi lang kay kining maong isyu gitutokan na man pag-ayo ni Justice Gabriel Ingles sa Court of Appeals. Apil nga gitun-an ni Justice Ingles mao kun ang yuta gipanag-iya ba gihapon sa namatay’ng pari sa pagdemanda nila sa dakbayan nga bayran kini kaniadtong 2001.

Duna man go’y dukomento nga nahipos sila si Mayor Michael Rama nga ang kabanayang Rallos mismo nagkasabot na nga maghimo sila og karsada nga ipagamit sa publiko anha sa ilang property.

Basi sa kasabutan nga gipirmahan sa mga pamilyang Rallos ug didto gihimo atubangan ni Huez Benito Natividad sa kanhi Court of First Instance (CFI) karon mao na ang Regional Trial Court, nauyonan nga idonar ang karsada sa dakbayan sa Sugbo.

Ang mao nga kasabutan nahimo kaniadto pa’ng tuig 1940. Kun mao ni, nganong magpabayad pa man ang pamilya nga Rallos sa maong yuta nga gigamit nga karsada?

Nakabayad na ra ba ang dakbayan sa Sugbo og P56 milyones sa maong yuta bisan og ang orihinal nga kantidad niini kapin lang sa P44 milyones. Kay dugay man kuno gihutdan pagbayad sa City Hall ang kinatibuk-ang kantidad, nagtubo ang kantidad niini.

Tiaw mo, gawas sa nabayad na nga P56 milyones, karon mosingil na usab sila og laing P133 milyones. Unsay inyong huna-huna niining maong isyu?